‘แต๊ะเอีย ‘ หรือ ‘อั่งเปา’ ที่เรามักพูดถึงกันนั้นถือว่าเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของเทศกาลตรุษจีน เด็กๆ หลายคนรอคอยเทศกาลนี้เพราะจะได้รอรับอั่งเปาหรือแต๊ะเอียจากบรรดาญาติผู้ใหญ่
แล้วอั่งเปา กับแต๊ะเอีย ต่างกันอย่างไร?
‘อั่งเปา’ ในภาษาจีนแต้จิ๋ว หมายถึง ซองสีแดง คำว่า ‘อั่ง’ แปลว่า แดง ส่วน ‘เปา’ แปลว่า ซอง หรือ กระเป๋า
(ภาษาจีนกลางจะเรียกซองแดงว่า “หงเปา”) ซึ่งสีแดงถือเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความเป็นมงคล ความมีชีวิตชีวา และความโชคดีของชาวจีนอยู่แล้ว ชาวจีนมักจะใส่เงิน หรือธนบัตรลงในซองแดง เพื่อมอบให้คนรู้จัก หรืออาจจะแลกเปลี่ยนกันเองในหมู่ญาติมิตร โดยปกติแล้ว ชาวจีนจะนิยมมอบ ‘อั่งเปา’ ให้กันในวันตรุษจีน วันแต่งงาน หรือในโอกาสเปิดกิจการใหม่ เพื่อเป็นการอวยพร
ส่วน ‘แต๊ะเอีย’ เป็นภาษาจีนแต้จิ๋วเช่นกัน โดย ‘แต๊ะ’ แปลว่า ทับ หรือ กด ส่วน ‘เอีย’ แปลว่า เอว เมื่อรวมกัน ‘แต๊ะเอีย’ จึงหมายถึง ของที่กด หรือทับไว้ที่เอว ซึ่งก็คือเงินนั่นเอง คำนี้มีที่มาจากคนจีนสมัยก่อนจะใช้เงินเหรียญที่มีรูอยู่ตรงกลาง ร้อยเป็นพวงมาผูกไว้ที่เอว และในเทศกาลตรุษจีน ผู้ให้ก็จะนำเชือกสีแดงมาร้อยเหรียญไว้ แล้วมอบให้ผู้รับ ทีนี้ผู้รับก็จะนำพวงเหรียญนี้มาผูกไว้ที่เอว จึงเรียกว่า ‘แต๊ะเอีย’ นั่นเอง ในปัจจุบันไม่มีการใช้เงินเหรียญที่มีรูตรงกลางแล้ว ‘แต๊ะเอีย’ จึงมีความหมายถึง ‘สิ่งของ’ หรือ ‘เงิน’ ที่ใส่ไว้ในซองแดง
‘อั่งเปา’ หรือ ‘แต๊ะเอีย’ ก็มีวันหมดอายุนะ เพราะเมื่อเด็ก ๆ เติบโตขึ้น มีงานทำ มีเงินเดือนเป็นของตัวเองแล้ว ทีนี้ก็จะไม่ได้รับ ‘แต๊ะเอีย’ แล้วล่ะ แต่จะต้องเป็นคนให้เงิน ‘แต๊ะเอีย’ กับเด็ก ๆ ในบ้านที่มีอายุน้อยกว่าต่อไป
การมอบอั่งเปาให้เด็ก ๆ หมายถึง การอวยพรให้เด็ก ๆ โชคดี มีโชคลาภ เจริญเติบโตแข็งแรง หรือหากผู้ใหญ่มอบอั่งเปาให้ลูกหลานที่ทำงานแล้ว ก็เป็นการอวยพรให้หน้าที่การงานเจริญก้าวหน้า มีสุขภาพแข็งแรง และหากลูก ๆ ที่ทำงานแล้ว หรือแต่งงานไปแล้วมอบอั่งเปาให้พ่อแม่ ก็เป็นการแสดงถึงความกตัญญูกตเวที อวยพรให้พ่อแม่มีอายุยืนยาว ซึ่งการที่ลูก ๆ ให้อั่งเปาพ่อแม่ และพ่อแม่ก็ให้อั่งเปาลูก ๆ ด้วย จะต้องเป็นเงินของใครของมันเท่านั้น หากลูกให้พ่อแม่แล้ว พ่อแม่นำกลับมาให้ลูกต่ออีกที แบบนี้ไม่ได้
นอกจากนี้การมอบอั่งเปาให้ผู้อาวุโสกว่าได้เช่นกัน โดยการมอบอั่งเปาให้ผู้อาวุโสกว่า หมายถึง การอวยพรให้ผู้ใหญ่มีสุขภาพดี แข็งแรง อายุยืนยาว
ควรจะให้อั่งเปาเป็นเงินเท่าไหรดี ถึงจะเป็นสิริมงคล ซึ่งโดยปกติแล้ว ผู้ให้อั่งเปามักจะนิยมใส่จำนวนเงินเป็นเลขคู่ เพราะคนจีนถือว่าเลขคู่เป็นเลขมงคล อีกทั้งหมายถึงทวีคูณ โชคสองต่อ โชคสองชั้น แต่จะให้จำนวนเงินเท่าไร ก็ขึ้นอยู่กับรายได้ด้วยเหมือนกันนะ ถ้ารายได้ไม่มาก หรือให้เด็กเล็ก ๆ ก็อาจใส่ซองสัก 200 400 800 ถ้ารายได้มาก ให้ผู้ใหญ่ ก็อาจใส่จำนวนมากขึ้นตามแต่กำลัง
‘แต๊ะเอีย’ เลข 8 ดูน่าจะเป็นจำนวนยอดนิยมที่สุด เพราะในภาษาจีนเลข 8 อ่านออกเสียงคล้ายกับคำที่มีความหมายว่า ความร่ำรวย ความรุ่งโรจน์ ความรุ่งเรือง หรืออาจจะให้เป็นจำนวนเลข 2 ซึ่งหมายถึงคู่ก็ได้ ขณะที่บางบ้านก็เลือกให้จำนวนเลข 4 ซึ่งเรียกว่า ‘ซี่สี่’ หมายถึง คู่สี่ เพราะถือเป็นสิริมงคล อย่างเช่นให้แต๊ะเอีย 400 ก็จะให้เป็นธนบัตร 100 บาท จำนวน 4 ใบ หรือจะให้เป็นสองเท่า หรือสามเท่าของ ‘ซี่สี่’ ก็ได้ เช่น ให้ 800 หรือ 1,200 บาท
จากนั้นเราจะสอนเด็กๆ ให้รู้จักใช้ เงินมงคล อย่างไรล่ะ?
เมื่อเด็กๆ ได้รับอั่งเปาแล้ว อย่าลืมสอนเด็ก ๆ ให้ยกมือไหว้ พร้อมกับกล่าวคำขอบคุณและคำอวยพรด้วยเมื่อได้รับอั่งเปา ที่สำคัญต้องสอนให้เขารู้ว่าผู้ใหญ่จะเป็นคนให้อั่งเปาแก่ลูกหลานเอง เพราะฉะนั้นห้ามขอ พ่อแม่ต้องบอกให้ลูกทราบว่าไปเคารพญาติผู้ใหญ่บ้านไหนต้องไปด้วยความเต็มใจ ไม่ใช่ไปเพราะอยากได้อั่งเปา
