การกู้ยืมเงินโดยปกติแล้วสามารถแบ่งได้ 2 ประเภทใหญ่ๆด้วยกัน ดังนี้
การกู้ยืมจากแหล่งเงินทุนนอกระบบ
เป็นแหล่งกู้เงินที่เกิดขึ้นตามความจำเป็น และสภาพแวดล้อม ไม่มีระเบียบกฎเกณฑ์ ไม่มีการติดตามและควบคุมจากทางการ ข้อตกลงต่างๆขึ้นอยู่กับความพอใจระหว่างผู้กู้และผู้ให้กู้ ลักษณะที่เด่นชัดคือ อัตราดอกเบี้ยสูงกว่าสถาบันการเงินและไม่ต้องมีหลักทรัพย์ค้ำประกัน ตลาดเงินประเภทนี้ประกอบด้วย
- การซื้อขายลดเช็ค คือการนำเช็คที่เขียนสั่งจ่ายลงวันที่ล่วงหน้าไปขายลดเพื่อนำเงินไปใช้หมุนเวียนในธุรกิจของตนเองก่อนวันครบกำหนดในเช็ค อัตราดอกเบี้ยขึ้นอยู่กับการตกลงระหว่างผู้รับซื้อกับผู้ขายว่าจะให้ราคาซื้อขายเช็คมากน้อยเท่าใด
- การกู้ยืมจากนายทุนเงินกู้ ซึ่งผู้กู้อาจชำระเงินคืนเมื่อครบกำหนดชำระเงินกู้หรือจะชำระเป็นพืชผลเกษตรแทนก็ได้
- เครดิตการค้า หมายถึง เครดิตที่ขายให้แก่ผู้รับสินค้าไปขายต่ออีกทอดหนึ่ง โดยผู้รับสินค้านั้นไม่ต้องชำระเงินทันทีในตอนรับสินค้าไปขาย สามารถขอเครดิตชำระเงินได้ช่วงหนึ่ง วิธีนี้เป็นแหล่งที่มาของ เงินทุน ที่สำคัญสำหรับธุรกิจ
- การเล่นแชร์ หมายถึง การที่บุคคลกลุ่มหนึ่งสัญญาว่าจะส่งเงินแชร์เป็นงวด งวดละเท่ากัน เข้ากองกลาง ผู้ใดที่ต้องการใช้เงินจะเสนออัตราดอกเบี้ยมาแข่งขันกัน ผู้เสนออัตราดอกเบี้ยสูงสุดจะได้รับเงินกองกลางนั้นไป จำนวนเงินกองกลางจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับข้อตกลงระหว่างผู้เล่นในกลุ่มแชร์นั้น ๆ
การกู้ยืมจากแหล่ง เงินทุน ในระบบ
มีทั้งภายในและภายนอกประเทศ เพื่อนำไปใช้ลงทุนในกิจการ ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะแหล่งกู้ยืมภายในประเทศที่สำคัญเท่านั้น ได้แก่สถาบันการเงิน ซึ่งเป็นผู้ระดมเงินทุนจากผู้ออม และกระจายเงินออมนั้นให้กับผู้ต้องการใช้เงินทุน เพื่อใช้ลงทุนในการประกอบธุรกิจด้านต่าง ๆ ดังมีรายละเอียดต่อไปนี้
- การกู้ยืมผ่านธนาคารพาณิชย์ ซึ่งเป็นแหล่งเงินทุนที่สำคัญที่สุดที่ให้กู้แก่ลูกค้าทั่วไป ในทุกส่วนภูมิภาคของประเทศ โดยต้องมีหลักประกันการกู้ยืมเงินทุนจากธนาคารพาณิชย์ไม่ว่าจะเป็นเงินทุนระยะยาว หรือเงินทุนหมุนเวียนสามารถแบ่งออกได้ดังรายละเอียดต่อไปนี้
- การให้กู้ยืมแบบเงินเกินบัญชี ลูกค้าที่ทำกับธนาคารพาณิชย์ต่าง ๆ โดยลูกค้าจะต้องมีบัญชีกระแสรายวันอยู่กับธนาคารนั้น ๆ และธนาคารยินยอมให้ผู้ฝากสั่งจ่ายเช็คของธนาคาร เพื่อถอนเงินจากบัญชีเกินจำนวนเงินฝากที่ตนมี หลังจากที่ธนาคารได้ตรวจสอบเครดิตของผู้ฝากว่าอยู่ในเกณฑ์ให้สินเชื่อได้ และได้มีการทำสัญญาแล้ว ก็จะอนุมัติให้ถอนเงินเกินเงินฝาก
- การให้กู้ยืมเงินก้อนตามแต่จะตกลงกัน หลังจากที่ฝ่ายสินเชื่อของทางธนาคารตรวจสอบประวัติทางการเงินของผู้กู้อย่างละเอียด และได้มีการทำสัญญากำหนด วงเงินกู้ กำหนดอัตราดอกเบี้ย กำหนดระยะเวลาการชำระคืน กำหนดหลักประกันเรียบร้อย การตรวจประวัติทางการเงินจะต้องทำอย่างรอบคอบกว่าการให้เบิกเกินบัญชี เนื่องจากวงเงินกู้เป็นจำนวนสูงกว่า และทางธนาคารต้องรับความเสี่ยงสูงกว่า ผู้กู้จะได้รับเงินกู้โอนเข้าบัญชีที่เปิดไว้กับทางธนาคาร
- การให้กู้ยืมโดยมีตั๋วเงินเป็นหลักฐานการเป็นหนี้ โดยธนาคารจะคิดส่วนลดตามอัตราที่กำหนดตามระยะเวลาที่ธนาคารถือตั๋วหักจาก จำนวนเงินตามตั๋วแล้วจ่ายให้ผู้กู้ยืมตามยอดคงเหลือ
- การกู้ผ่านสถาบันการเงินที่ไม่ใช่ธนาคารพาณิชย์ ดังต่อไปนี้
- บริษัทที่ให้บริการเกี่ยวกับการซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนหลักทรัพย์ตามที่ผู้ประกอบการต้องการ ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการลงทุนในธุรกิจต่างๆ ตามหลักทรัพย์ โดยได้รับค่าบริการตอบแทน
- บริษัทที่ให้สินเชื่อทั้งในระยะยาว และระยะสั้น ตามจุดประสงค์เฉพาะอย่าง โดยบริษัทระดมเงินจากประชาชนทั่วไปในรูปของการใช้ตั๋วสัญญาใช้เงินเป็นหลักประกัน จะเรียกกันว่าบริษัทเงินทุน
- สำนักงานธนกิจอุตสาหกรรมขนาดย่อม มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่อุตสาหกรรมขนาดย่อม เพื่อลงทุน ปรับปรุงกิจการ หรือขยายกิจการเพื่อเพิ่มผลผลิต นอกจากนี้ยังให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการผลิต และกระบวนการผลิตที่ทันสมัยอีกด้วย
- สถาบันที่รัฐบาลจัดตั้งขึ้น เพื่อการดำเนินงานในลักษณะกิจการเอกชน เนื่องจากผู้ถือหุ้นส่วนใหญ่เป็นภาคเอกชน มีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนด้านการเงินในการจัดตั้ง ขยายและปรับปรุงกิจการอุตสาหกรรมภาคเอกชน ซึ่งมีเพียงสถานที่เดียวที่จัดทำในรูปแบบนี้นั่นคือ บริษัทเงินทุนอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
- กองทุนประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม รัฐบาลและเอกชนได้ร่วมกันจัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ที่จะให้การสนับสนุนอุตสาหกรรมขนาดย่อม ที่มีโครงการลงทุนที่ดี โดยมีหลักทรัพย์ค้ำประกันสินเชื่อในส่วนที่ขาดหลักประกัน ซึ่งจะเป็นการช่วยให้ผู้ประกอบธุรกิจต่าง ๆ ทั้งในอุตสาหกรรมขนาดย่อม สามารถดำเนินกิจการได้ตามโครงการที่กำหนดไว้
- สำนักงานเงินกู้เพื่อส่งเสริมการค้าของไทย จัดตั้งขึ้นโดยกรมการค้าภายใน เพื่อส่งเสริม และพัฒนาธุรกิจสำหรับผู้ประกอบการในประเทศ
- การระดมเงินจากเอกชนหรือบุคคลภายนอกในรูปของเบี้ยประกัน แล้วนำเบี้ยประกันที่เหลือ หลังจากที่ได้จัดสรรเป็นประกันตามที่กฎหมายกำหนด เรียกรูปแบบนี้ว่า ประกันชีวิต
- โรงรับจำนำ
