เดี๋ยวนี้การขายของบนโลกออนไลน์ไม่ได้จำกัดเฉพาะในประเทศแล้ว ขายไปต่างประเทศหรือจะนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศก็มีกันแล้ว เพราะฉะนั้นถ้าหากจะโกอินเตอร์ในเรื่องการค้าขายแล้วล่ะก็ สิ่งหนึ่งที่ไม่ควรพลาดเลยก็คือ การเรียนรู้เรื่อง อัตราแลกเปลี่ยน เพราะฉะนั้นเรามาดูกันดีกว่าว่ามีอะไรที่เกี่ยวข้องกับอัตราแลกเปลี่ยนกันบ้าง
ซึ่งอัตราแลกเปลี่ยนหรือค่าเงินบาทนั้นก็คือ ราคาของเงินบาทเมื่อเทียบกับเงินสกุลอื่นๆ เช่น ดอลล่าร์สหรัฐ เงินหยวนของจีน หรือจะเป็นเงินเยนของประเทศญี่ปุ่น โดยที่เงินบาทจะมีสภาวะอยู่ 2 อย่างคือ ภาวะเงินบาทแข็งค่า และภาวะเงินบาทอ่อนค่า
เงินบาทแข็งค่า อธิบายได้ง่ายๆ ก็คือ เงินบาทของเรามีมูลค่าเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับเงินอีกสกุลหนึ่ง เช่น แต่เดิมถ้าเราต้องการเงินสัก 1 ดอลล่าร์สหรัฐ เราจะต้องหาเงินบาทมาให้ได้ 40 บาท แต่ถ้าในสภาวะที่เงินบาทแข็งค่านั้น เราอาจจะได้ใช้เงินเพียง 36 บาท เพื่อแลกเงินมาให้ได้ 1 ดอลล่าร์สหรัฐ
ในทางกลับกันหากเงินบาทอ่อนค่าลงมา ก็จะหมายความว่า เงินบาทของเรามีมูลค่าลดลงเมื่อเทียบกับเงินอีกสกุลหนึ่ง เช่น เราเคยใช้เงิน 40 บาทแลกมาได้ 1 ดอลล่าร์สหรัฐ แต่เมื่อเกิดสภาวะเงินบาทอ่อนค่านั้น เราอาจจะต้องเพิ่มเงินเป็น 43 บาทเพื่อให้ได้มาซึ่ง 1 ดอลล่าร์สหรัฐนั่งเอง
และด้วยความที่อัตราแลกเปลี่ยนมีขึ้นมีลง ก็เลยทำให้มีการใช้ประโยชน์จากการที่อัตราแลกเปลี่ยนขึ้นๆ ลงๆ นี้ ซึ่งเรียกว่า การเก็งกำไรค่าเงินบาท
คือ จะเป็นการคาดว่ามูลค่าของเงินบาทในอนาคตจะเปลี่ยนแปลงไปแบบไหน แล้วก็มีการทำธุรกรรมเกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนเพื่อให้ได้กำไรตามทิศทางนั้น ที่ผู้ค้าขายกับต่างประเทศจะรู้จักกันดีว่าอัตราแลกเปลี่ยนมีความผันผวน เดี๋ยวขึ้น เดี๋ยวลง ดังนั้นจึงต้องมีการป้องกันความเสี่ยงของตัวเอง เช่น การซื้อสัญญาซื้อขายอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้า หรือ FORWARD เป็นต้น หรือบางคนที่ไม่มีการค้าขายระหว่างประเทศแต่อย่างใด แต่ด้วยมองเห็นโอกาสว่าสามารถทำกำไรจากอัตราแลกเปลี่ยนที่มีขึ้นมีลง ก็อาจจะเข้าไปลงทุนในตลาด TFEX ที่เป็นสัญญาซื้อขายอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าก็ได้
ทีนี้เรากลับมาดูทางด้านพ่อค้าแม่ค้าที่มีการซื้อขายระหว่างประเทศ จะป้องกันตัวเองจากภาวะที่อัตราแลกเปลี่ยนไม่แน่นอนนี้ได้อย่างไรกัน
ซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะมีตัวช่วยทางการเงินหลายตัวเหมือนกันสำหรับพ่อค้าแม่ค้าที่โกอินเตอร์แบบนี้ ที่เราจะได้ยินกันบ่อยๆ ก็คือ
- การซื้อสัญญา FORWARD
- การซื้อสัญญา Currency Option
- การซื้อสัญญา Currency Futures
แต่จริงๆ แล้วยังมีอีก 3 ตัวช่วยให้พ่อค้าแม่ค้าโกอินเตอร์ได้อย่างสบายใจในเรื่องอัตราแลกเปลี่ยนก็คือ
- Foreign Currency Deposit หรือ FCD ที่เป็นการฝากเงินตราต่างประเทศไว้กับธนาคารแห่งประเทศไทย
- อีกตัวช่วยหนึ่งก็คือ Natural Hedge คือ การจัดการให้รายรับ-รายจ่ายเป็นเงินตราต่างประเทศในสกุลเดียวกันและค่อยส่งผลต่างกลับมาเป็นเงินบาท
- ตัวช่วยสุดท้าย คือ Currency Diversification หรือการใช้สกุลเงินของประเทศคู่ค้าเลย เช่น ขายของให้กับจีนก็กำหนดราคารเป็นเงินหยวนและใช้เงินหยวนในการรับจ่ายเงินไปเลย
แล้วถ้าเราเป็นพ่อค้าแม่ค้ารายย่อยที่ไม่ได้มีรายการซื้อขายมากมายแบบบริษัทส่งออกทั่วไป เราก็อาจจะเลือกใช้ Currency Futures เพราะเราไม่จำเป็นต้องมีวงเงินหรือต้องเปิดบัญชีล่วงหน้ากับธนาคาร จำนวนซื้อขายขั้นต่ำก็ประมาณ 1,000 ดอลลาร์สหรัฐ มีเงินประกันที่ช่วยป้องกันความเสี่ยงที่คู่สัญญาอาจจะผิดนัดด้วย แต่ข้อจำกัดก็คือ จะมีสัญญาซื้อขายกับอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราดอลล่าร์สหรัฐเท่านั้น
ส่วนสัญญา FORWARD และ สัญญา Currency Option จะต้องเป็นพ่อค้าแม่ค้ารายใหญ่ที่มีการรับ-จ่ายเงินตราต่างประเทศที่เป็นจำนวนมากพอสมควร อีกทั้งเรายังต้องเปิดวงเงินสินเชื่อกับธนาคารไว้ก่อนและต้องมีเครดิตที่ดีด้วยอีกต่างหาก เพราะฉะนั้นหากพ่อค้าแม่ค้ารายไหนที่กำลังจะโกอินเตอร์แล้วล่ะก็อย่าลืมศึกษาและไปปรึกษาเกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนกับธนาคารที่เราทำธุรกรรมกันสักนิด เพื่อที่จะได้ไม่เจ็บตัวกับค่าเงินที่มีความไม่แน่นอนอยู่ตลอดเวลา
อ่านเพิ่มเติม : สถานการณ์ ค่าเงินบาทล่าสุด เดือน เม.ย. 2559
