เมื่อพูดถึงคำว่าแผนธุรกิจอาจจะเป็นเรื่องยากสำหรับคนที่ไม่มีพื้นฐานความรู้ในการบริหารธุรกิจทำให้ต้องใช้เวลา ใช้แรงกายและแรงใจเป็นอย่างมาก แต่เราต้องบอกตัวเองไว้เสมอว่าเริ่มต้นด้วยแผนธุรกิจที่ดี ย่อมที่จะทำให้การทำธุรกิจของเราง่ายขึ้นและสามารถทำให้ธุรกิจของเราเป็นได้อย่างราบรื่น ซึ่งแผนธุรกิจฉบับย่อสุดๆ จะมีเนื้อหาหลักแค่ 4 เรื่อง คือ รู้จักตัวเรา รู้จักคู่แข่ง วิธีการบริหารธุรกิจของเรา และการแก้ไขปัญหาเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ซึ่งเรามาดูทีละเรื่องกันดีกว่าว่าต้องทำอะไรยังไงบ้าง
การรู้จักตัวเราและการรู้จักคู่แข่งนั้นน่าจะเป็นสองเรื่องแรกที่เราหาคำตอบได้ตั้งแต่วันที่เราคิดที่จะธุรกิจแล้วล่ะ แต่เพื่อตอกย้ำความสำเร็จให้กับตัวเองเราจึงจะต้องใส่เป้าหมายและระยะเวลาลงไปด้วย
เพื่อให้แผนธุรกิจของเรามีความชัดเจนและเห็นภาพได้ง่ายขึ้น ที่เห็นกันบ่อยๆ ก็จะเป็นจำพวกการกำหนดยอดขายในแต่ละปี หรือจะกำหนดให้ท้าทายเพิ่มขึ้นอีกนิดก็อาจจะเป็น “ธุรกิจเราจะต้องไปขายในต่างประเทศได้ภายใน 3 ปี นับจากวันนี้” หรือ “ภายใน 5 ปีต่อไปนี้ เราจะต้องนำบริษัทของเราเข้าซื้อขายในตลาดหุ้นให้ได้” เป็นต้น
การรู้จักตัวเราที่สำคัญอีกข้อหนึ่งก็คือ เราจะต้องรู้จุดเด่นของสินค้าหรือบริการของเราเองว่า มันพิเศษหรือดีกว่าของคนอื่นยังไง ทำไมลูกค้าถึงจะต้องมาเลือกซื้อของจากเรานั่นก็คือจุดเด่นของสินค้าและบริการของเรา แต่เราจะต้องไม่ลืมมองหาจุดด้อยของธุรกิจของเราด้วย ซึ่งอาจจะขอให้คนมาอื่นมาแสดงความเห็นแทนการฟังเสียงจากตัวเองเพียงอย่างเดียว เพราะอาจจะทำให้เรามองข้ามจุดด้อยของเราไปได้ และถ้าหาเราไม่แก้ไขจุดด้อยที่ว่านั้นซะมันอาจจะส่งผลต่อความอยู่รอดของธุรกิจเลยก็ว่าได้
เรื่องที่สามสำหรับการวางแผนทางธุรกิจ คือ เรื่องของการบริหารธุรกิจ ตั้งแต่การวางแผนการตลาด การผลิต การเงิน และการบริหารจัดการที่จะเน้นไปที่คนซะเป็นส่วนใหญ่
เรามาเริ่มที่การวางแผนการตลาดก่อนหรือพูดง่ายๆ ว่าจะทำยังไงให้สินค้าหรือบริการของเราสามารถขายได้ เพราะส่วนใหญ่ที่คิดได้แล้วว่าจะทำอะไรออกมาขาย แต่กลับนึกไม่ออกว่าจะขายใครนี่สิอาจจะเป็นปัญหาใหญ่ของธุรกิจเราเลยทีเดียว เพราะถ้าทำของออกมาแล้วไม่มีคนซื้อก็เท่ากับว่าเจ๊งแน่นอน เพราะฉะนั้นเราจะต้องวางแผนการตลาดให้ดี โดยเราจะต้องสำรวจตลาดสักหน่อยว่าของที่เราจะขายมีกลุ่มลูกค้าเป็นใครบ้าง สามารถซื้อของได้ในราคาเท่าไร และเราจะต้องมาคิดต่อว่าจะทำโปรโมชั่นอะไรออกมาบ้างเพื่อดึงดูดลูกค้าและให้มีการกลับมาซื้อซ้ำนั่นเอง เพื่อที่ธุรกิจของเราจะได้อยู่ใตลาดได้
ส่วนการวางแผนเรื่องอื่นๆ นอกเหนือจากการตลาด ก็คือ เรื่องของการผลิตสินค้าให้ถึงมือลูกค้า
ซึ่งหัวใจของการผลิตก็จะมีอยู่ 2 เรื่อง คือ ผลิตสินค้าออกมาแล้วต้องรักษาคุณภาพให้ดีอย่างสม่ำเสมอและมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ลูกค้าที่ซื้อของไปแล้วกลับมาซื้อซ้ำอีก และที่สำคัญอีกอย่างในเรื่องการวางแผนการผลิตที่อาจจะต่อเนื่องไปจนถึงการวางแผนทางการเงินนั่นก็คือ เราจะต้องไม่ทำให้เงินทุนของเราไปจมกับสินค้าคงคลังมากจนเกินไป จนกลายเป็นของค้างสต๊อก เนื่องจากล้าสมัยบ้าง เก็บไว้นานทำให้เสื่อมสภาพไปบ้าง พอเอามาขายก็ไม่ได้ราคา ธุรกิจของเราก็อาจจะไปไม่รอดก็ได้ และที่สำคัญในการทำธุรกิจอีกอย่าง คือ อย่าคิดว่าเราเก่งอยู่คนเดียว เพราะธุรกิจเมื่อเติบโตขึ้นก็จะต้องมีคนเข้ามาช่วยมากขึ้น ดังนั้นเราจะต้องเรียนรู้เรื่องการบริหารคนให้ดีด้วยเหมือนกัน โดยเราจะต้องมีภาวะผู้นำ มีวิธีการสร้างแรงจูงใจ และควบคุมให้งานเดินไปได้ตามแผนหรือเป้าหมายที่กำหนด และสามารถมีคนสามารถทำงานแทนเราได้ โดยที่เราเพียงแต่ควบคุมหรือบริหารงานอยู่รอบนอก
ส่วนข้อสุดท้ายตามหัวเรื่องเลย คือ ถ้ามีปัญหาต่างๆ เกิดขึ้นมากับธุรกิจเราแล้วจะมีวิธีแก้ไขปัญหาแบบไหนบ้าง
หลักๆ ก็จะน่าจะเป็นเรื่องของเงินที่จะใช้หมุนเวียน ยกตัวอย่างที่เห็นภาพได้ชัดเจนเลย ก็คือ ตอนที่เกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อ 4 ปีที่แล้ว มีหลายคนที่ต้องเลิกธุรกิจของตัวเองไปหมด เพราะทรัพย์สินเสียหายจนไม่สามารถกู้กลับคืนมาได้ เพราะฉะนั้นถ้าเราเป็นคนที่เริ่มทำธุรกิจใหม่ เรื่องแบบนี้วางแผนเผื่อไว้บ้างก็จะดีไม่น้อยเลยทีเดียว หรือจะเป็นเรื่องใกล้ตัว เช่น หากงานบางอย่างเราต้องไปจ้างคนอื่นทำต่ออีกที เราก็ควรจะมีคนรับจ้างสำรองไว้บ้าง เพราะถ้าคนแรกทำไม่ได้เราก็ได้เอางานของเราไปให้อีกคนทำแทน ธุรกิจของเราก็ไม่สะดุดสามารถทำงานต่อไปได้
อ่านเพิ่มเติม : วิธีเปลี่ยนความฝันเป็น แผนธุรกิจที่ ประสบความสำเร็จ
เห็นหรือเปล่าว่าการเขียนแผนทางธุรกิจไม่ใช่เรื่องยาก ถ้าเรา อยากให้ธุรกิจไปได้ดี อยากให้ธุรกิจเจริญเติบโตอย่างยั่งยืนแล้วล่ะก็ อย่าเพิกเฉยที่เขียนแผนธุรกิจของตัวเองออกมาด้วยนะ
