การสมรสที่ถูกต้องตามกฎหมาย จะต้องมีการไปจดทะเบียนสมรสกับนายทะเบียนที่ เขตในกรุงเทพ หรือที่ว่าการอำเภอในจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ โดยจัดเตรียมหลักฐานที่จะนำไปคือบัตรประจำตัวประชาชนของทั้งสองฝ่าย แต่ถ้าคนหนึ่งคนใดมีอายุไม่ถึง 20 ปีบริบูรณ์ ก็ต้องให้พ่อและแม่ หรืออาจเป็นผู้ปกครองมาด้วยเพื่อจะได้ให้ความยินยอมตามกฎหมายที่กำหนดไว้ แต่ถ้าพ่อและแม่ ผู้ปกครองไม่สามารถไปได้ก็ให้ทำเป็นหนังสือยินยอมที่มีข้อความการยินยอมให้ครบถ้วนไปยืนให้นายทะเบียนได้ การจดทะเบียนสมรมจะทำที่บ้าน ที่โรงพยาบาล หรือที่อื่นใดก็สามารถทำได้ โดยไปที่บเขต หรืออำเภอแล้วแจ้งความประสงค์ต่อเจ้าหน้าที่ของเขต หรืออำเภอ แต่ต้องเสียค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียน การจดทะเบียนให้ถูกต้อง ตามกฎหมายจะทำให้ได้ประโยชน์ในสิทธิต่างๆ หลายด้าน ดังจะได้กล่าวต่อไปคือ
ทะเบียนสมรส สําคัญอย่างไร ทะเบียนสมรส เป็นเอกสารราชการที่เป็นหลักฐานการจดทะเบียนว่าเรามีสามีภรรยาแล้ว ไม่สามารถทำการจดทะเบียนกันผู้อื่นได้อีก ถ้าไปทำการจดทะเบียนก็ถือว่าเป็นการจดทะเบียนซ้อน การจดทะเบียนซ้อนก็จะไม่มีผลตามกฎหมาย เป็นโมฆะ และก็อาจมีความฐานแจ้งเท็จต่อเจ้าพนักงานได้ ดังนั้นทะเบียนสมรสก็มีความเป็นหลักที่ดีได้พอสมควรที่ใครก็ตามที่จดทะเบียนสมรสแล้วต้องมีหน้าที่สามีภรรยา และเป็นการป้องกันไม่ให้ไปจดทะเบียนซ้อน แต่เป็นสามีภรรยากันก็ไม่สมควรนอกใจซึ่งกันและกัน ไปมีคนใหม่โดยแอบไปจดทะเบียนสมรสกันใหม่ กฎหมายให้มีผลเป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และยังมีประโยชน์ในด้านการดำเนินคดีอาญา คือมีอำนาจในการฟ้องคดีอาญาในบางเรื่องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ที่ให้ตัวสามีหรือภรรยาที่จดทะเบียนสมรสกันถูกต้องตามกฎหมาย สามารถไปร้องทุกข์ แจ้งความที่สถานีตำรวจ ฟ้องร้องในคดี อาญาที่สามีหรือภรรยาถูกทำร้ายถึงเสียชีวิต โดยอาจจะไม่สามารถมาแจ้งความด้วยตนเองได้ เพราะอาจจะอยู่ที่โรงพยาบาลก็ได้ หรือบาดเจ็บนอนอยู่ที่บ้าน ก็ให้สามีหรือภรรยาที่ไม่ได้เป็นอะไรมาแจ้งความแทน หรือมาฟ้องศาลแทนก็ได้
กฎหมายได้กำหนดไว้เพื่อป้องกันเอาไว้ เป็นกฎหมายที่เป็นประโยชน์ต่อคู่สามีและภรรยาอย่างมาก ผลพลอยได้อีกอย่างหนึ่ง การลักทรัพย์ของสามีภรรยาเป็นความผิดตามกฎหมายอาญา แต่กฎหมายกำหนดไว้ว่าไม่ต้องผิดโทษในคดีลักทรัพย์ คือสามีขโมยของภรรยาไม่ต้องรับโทษนั้นเอง เรื่องนี้ก็จะเห็นตามข่าวอยู่บ่อยเหมือนกันว่าสามีขโมยเงินของภรรยาไปใช้จนหมด ก็ไม่ต้องรับโทษตามกฎหมาย และภรรยาขโมยของสามีไปก็ไม่ผิดเหมือนกัน แต่ไม่ค่อยเป็นข่าวเท่าไร แต่กฎหมายก็ไม่ได้รับเพียงแค่เรื่องลักทรัพย์ ยังรวมถึงเรื่องการฉ้อโกง การยักยอกทรัพย์ การทำให้เสียทรัพย์ และการบุกรุกด้วย กฎหมายคงจะมองเห็นว่าเป็นเรื่องสามีภรรยาก็เลยไม่ต้องรับโทษตามกฎหมาย ประโยชน์ของการจดทะเบียนสมรสยังไม่หมดยังมีอีกอย่างเช่น ผู้ที่จดทะเบียนสมรสกันโดยอายุ 17 ปีขึ้นไปแต่ยังไม่ครบ 20 ปี คือยังไม่บรรลุนิติภาวะ ถ้าจดทะเบียนสมรสกันก็ให้ถือว่าบรรลุนิติภาวะแล้วตามกฎหมาย ทำอะไรก็ไม่ต้องได้รับความยินยอมจากพ่อแม่ผู้ปกครองอีก เพราะถือว่าเป็นผู้ใหญ่แล้ว
อ่านเพิ่มเติม : รู้เรื่อง “ สินสมรส ” ก่อนจดทะเบียนรัก
การจดทะเบียนสมรสที่ถูกต้องการกฎหมายเป็นเรื่องที่ดีมีประโยชน์ แต่ถ้าเราไม่ไปจดทะเบียนสมรส ก็ไม่เป็นไร แต่อาจจะมีผลเสียมากกว่าผลดีมีตามมาหลายเรื่อง มีทั้งเรื่องเล็กเรื่องใหญ่โตได้
เช่นความสัมพันธ์ที่เป็นสามีภรรยากันไม่มีเลย ยังเป็นโสดก็ว่าได้ ใครจะมายุ่งเกี่ยวกับภรรยาที่ไม่ไดจดทะเบียน เราก็ไม่มีอำนาจตามกฎหมายที่จะไปเรียกร้องใดๆ ทรัพย์สินที่หามาได้ก็ไม่ใช่เป็นสินสมรสแต่ประการใด และบุตรที่เกิดมา ฝ่ายแม่เทานั้นที่ถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย ฝ่ายพ่อไม่ใช่พ่อที่ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งก็แสดงให้เห็นว่าการจดทะเบียนสมรสนั้นมีความสำคัญต่อบุตรเป็นอย่างมาก เพราะจะแสดงให้เห็นได้ว่าบุตรนั้น เป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายนั่นเอง
ดังนั้นเราจะเห็นว่าการจด ทะเบียนสมรส ที่ถูกต้องตามกฎหมายนั้นย่อมมีประโยชน์มากกว่าอย่างยิ่ง คู่รักทุกคนจึงควรไปจดทะเบียนสมรส เพื่อประโยชน์ของท่าน ภรรยา และลูกที่จะเกิดมา ได้หน้าที่ สิทธิต่างๆ อย่างถูกต้อง นอกจากนี้การจดทะเบียนสมรสยังมีข้อดีอีกมากมายหลายอย่าง ที่คุณจะต้องสนใจอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการได้รับมรดก กรรมสิทธิ์ต่างๆ ดังนั้นเมื่อคิดจะอยู่คู่ชีวิตกับใครสักคน ก็ควรจะไปจดทะเบียนสมรสให้ถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อความถูกต้อง และสิทธิประโยชน์ที่จะได้รับนั่นเอง
เรื่องของครอบครัวเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน ซึ่งในปัจจุบันนี้หลายครอบครัวเลือกที่จะอยู่ด้วยกันโดยไม่จดทะเบียนสมรสเพราะคิดว่าอิสระมากกว่า และการจดทะเบียนสมรสไม่มีความจำเป็นเท่าที่ควร แต่ความจริงแล้ว การไม่จดทะเบียนสมรส เป็นการตัดรอนสิทธิของตนเองเป็นอย่างมาก รวมถึงสิทธิของบุตรที่เกิดมาด้วย เพราะฉะนั้นแล้วเมื่อแต่งงานหรืออยู่กินร่วมกันฉันสามี ภรรยา ควรจดทะเบียนสมรสให้เรียบร้อย แล้วคุณจะได้รับผลประโยชน์อย่างเต็มๆ แน่นอน ว่าแล้วใครที่ยังไม่ได้จดทะเบียนสมรส ก็อย่าลืมจดทะเบียนกันด้วยนะ