บูโรออกโรงเตือน ระวัง กับดักหนี้ จากการช้อปแบบ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง

ช่วงนี้เราเริ่มคุ้นชินกับการช้อปปิ้งออนไลน์มากขึ้นกว่าเดิม จะซื้อของ สั่งอาหาร จะสามารถทำผ่านช่องทางออนไลน์ได้อย่างสะดวกสบาย แถมผู้ให้บริการยังอำนวยความสะดวกเราด้วยการสั่งแบบซื้อก่อน จ่ายทีหลัง อีกต่างหาก ที่ไม่จำเป็นต้องมีบัตรเครดิตก็สามารถทำได้สบาย ๆ หลายคนจึงอาจเพลิดเพลินในการใช้จ่ายมากไปได้ จนเกิดหนี้พอกไม่รู้ตัว และล่าสุดนี้ทางเครดิตบูโรถึงกับต้องออกมาเตือนระวัง กับดักหนี้ กับการช้อปแบบ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง  กันเลยทีเดียว เพราะพบว่ากลายเป็นหนึ่งในปัจจัยเร่งสร้างปัญหาหนี้สินครัวเรือนในสังคมไทยที่น่ากังวลสุด ๆ ในขณะนี้ เราเลยจะพาทุกคนไปดูกันว่ามีอะไรที่ต้องระวังในการซื้อสินค้าก่อน จ่ายทีหลังบ้าง

ระวัง กับดักหนี้ จากการช้อปแบบ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง

ผู้จัดการใหญ่บริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ ได้ออกโรงเตือนระวังกับดักหนี้ กับการช้อปปิ้งแบบ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง สินเชื่อประเภทไหนที่เราสามารถซื้อสินค้าก่อนได้ แล้วค่อยจ่ายทีหลัง ใช้ได้กับทั้งการจับจ่ายใช้สอยซื้อสินค้าบนโลกออนไลน์ รวมไปถึงการสั่งอาหารแบบเดลิเวอรี่ด้วย ถึงจะสะดวกสบาย และช่วยให้มนุษย์เงินเดือนหลายคนสามารถก้าวข้ามผ่านชีวิตอันยากลำบากในช่วงสิ้นเดือนไปได้ แต่ดูเหมือนว่ากำลังจะสร้างปัญหาในระยะยาว ข้อมูลในตอนนี้ผลิตภัณฑ์ที่ผูกอยู่กับสินเชื่อส่วนบุคคลมีการปล่อยกู้ไปแล้วกว่า 3.5 ล้านสัญญา เป็นหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ถึง 10% เลยทีเดียว และยังมีหนี้สินค้างชำระที่จะกลายเป็นหนี้เสียในอนาคตอีกถึง 3% หลายประเทศมองว่าต้องควบคุมผลิตภัณฑ์สินเชื่อตัวนี้เอาไว้ให้ดี เพราะเป็นรูปแบบการจับจ่ายใช้สอยที่ก่อหนี้ง่าย 

เนื่องจากในหลายประเทศกำลังเผชิญกับปัญหาหนี้เสียสูง ถึงจะมาพร้อมกับแคมเปญดอกเบี้ย 0% กู้ได้แน่นอน แต่ก็ทำให้หลายคนไม่ทันระวัง และซื้อของที่ไม่จำเป็น ยังไม่รวมไปถึงการจับจ่ายใช้สอยในโลกแห่งความเป็นจริง ที่บัตรเครดิตในยุคนี้อำนวยความสะดวกให้เราสามารถซื้อสินค้าด้วยการผ่อน 0% ได้อีกต่างหาก แต่ถ้าเราบริหารเงินไม่ทัน สุดท้ายก็จะกลายเป็นหนี้สินที่อัตราดอกเบี้ยสามารถพุ่งไปแตะเพดาน 25% เลยทีเดียว 

เท่ากับว่าในช่วงที่กำลังผ่อนของอยู่ หากเจอปัญหาการเงิน เราก็จะต้องรับมือกับหนี้สินอีกก้อนจากการซื้อก่อน จ่ายทีหลังที่มาพร้อมกับดอกเบี้ยบานตะไท แต่เพราะว่าเป็นวิธีการจับจ่ายใช้สอยที่สะดวกสบาย ยืดหยุ่น ช่วยให้เราสามารถผ่านช่วงเวลาที่ยังไม่มีเงิน กำลังรอเงินเดือนออกไปได้อย่างงดงาม จึงกลายเป็นปัจจัยที่ทำให้ผู้คนจำนวนไม่น้อยก่อหนี้ขึ้นมาโดยที่ไม่ทันได้รู้ตัวด้วยซ้ำไป 

รูปแบบการซื้อสินค้าดังกล่าวจึงถูกเปรียบเปรยว่าเป็นกับดักนี่นั่นเอง เพราะช่วยให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงสินค้าราคาสูง หรือสามารถซื้อสินค้าในช่วงที่ยังไม่มีเงินได้ พอเงินออกก็ค่อยเอามาจ่ายทีหลัง สำหรับลูกค้าอย่างเราๆ แล้ว ถ้าไม่ระมัดระวังตัวให้ดี เผลอจับจ่ายใช้สอยเกินมือไปหน่อย ก็จะกลายเป็นหนี้ที่ต้องเสียดอกเบี้ยอย่างง่ายดายสุดๆ ไปเลยเหมือนกัน เพราะจังหวะที่เราอยากได้ของสักอย่าง จะทำให้เราไม่มีสติทบทวนให้ดีว่าสินค้าตัวนั้นจำเป็นต่อชีวิตของเราหรือเปล่า เราจะสามารถบริหารเงินในอนาคตได้ดีพอที่จะไม่ทำให้เงินค้างชำระตรงนี้กลายเป็นหนี้สินในอนาคตหรือไม่

เทคนิคการช้อปแบบ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง อย่างไรให้รอดจาก กับดักหนี้

ความจริงแล้ว การซื้อก่อนจ่ายทีหลัง ไม่ถือว่าเป็นศัตรูกับเรา ถ้าเราสามารถวางแผน และมีวินัยทางการเงินดีพอ เพราะช่วยให้เราสามารถก้าวข้ามผ่านช่วงชีวิตที่เงินเดือนยังไม่ออกได้เป็นอย่างดี ถ้าเราใช้อย่างมีสติ ความจริงแล้วก็ถือว่าเป็นรูปแบบการซื้อขายที่ได้ผลประโยชน์ทั้งสองฝ่ายเหมือนกัน เราเลยจะพาทุกคนมาดูกันว่ามีเทคนิคการซื้อก่อน จ่ายทีหลังอย่างไรไม่ให้กลายเป็นหนี้ ดังนี้

• ใช้เท่าที่สามารถจ่ายไหว และจำเป็น

กรณีที่เราไม่ได้มีหนี้สินก้อนอื่น แต่กำลังประสบปัญหาวิกฤตสิ้นเดือน เราก็สามารถใช้การซื้อก่อน จ่ายทีหลังได้ แต่ต้องซื้อเท่าที่สามารถจ่ายเงินไหวเท่านั้น เพราะความจำเป็นในการจับจ่ายใช้สอยของแต่ละคนไม่เท่ากัน และความสามารถในการชำระเงินของแต่ละคนก็แตกต่างกันออกไปด้วย สิ่งสำคัญคือเราต้องคำนวณให้ดีว่ารายรับของเราจะเพียงพอสำหรับการจ่ายชำระค่าสินค้าที่ซื้อไว้ได้หรือไม่ ลองเอาค่าใช้จ่ายประจำเดือนมาบวกลบคูณหารกับรายได้ให้ดี เงินเหลืออยู่เท่าไหร่ก็ใช้ได้เท่านั้น และอย่าลืมแบ่งสรรปันส่วนเก็บเงินเอาไว้ด้วย 

สำหรับคนที่มีหนี้สินก้อนอื่นอยู่แล้ว รูปแบบการซื้อก่อน จ่ายทีหลังเป็นสิ่งที่เราไม่ค่อยแนะนำสักเท่าไหร่ สามารถใช้ได้เฉพาะช่วงที่จำเป็นจริงๆ เท่านั้น เพราะคงไม่ดีถ้าต้องมานั่งปวดหัวกับหนี้สินก้อนเดิม แถมยังต้องมานั่งวางแผนชำระเงินก้อนใหม่ที่กำลังจะพัฒนากลายเป็นหนี้สินในอนาคตอีกต่างหาก

• จัดลำดับความสำคัญ

ถ้าเรามีเครื่องมือทางการเงินรูปแบบอื่นอยู่ในมือด้วย อย่างเช่น บัตรเครดิต บัตรกดเงินสด เราอาจจะต้องจัดลำดับความสำคัญ และชั่งน้ำหนักดูว่าเราควรใช้เครื่องมือการเงินรูปแบบไหนในการเอาชีวิตรอดในช่วงสิ้นเดือน อย่างบัตรเครดิตจะมีระยะเวลาปลอดหนี้ เราไม่ต้องเสียดอกเบี้ยถ้าจ่ายชำระแบบเต็มจำนวนเมื่อถึงรอบบิล แถมยังได้เครดิตเงินคืน คะแนนสะสม และสิทธิพิเศษมากมาย

 ถ้าเราอยากได้เงินสดไว้ใช้จ่าย บัตรกดเงินสดก็ถือเป็นทางเลือกที่ดีกว่า สำหรับการซื้อก่อน จ่ายทีหลัง อาจเป็นการซื้อขายที่เราได้สินค้ามาก่อนแล้วค่อยจ่ายคืนทีหลัง ไม่มีดอกเบี้ย แต่ก็ต้องจ่ายเต็มจำนวนเหมือนกัน สำหรับการซื้อรูปแบบดังกล่าวที่มีการคิดดอกเบี้ยเหมือนกับสินเชื่อส่วนบุคคล ยิ่งเป็นตัวเลือกท้ายๆ ที่ควรจะใช้เฉพาะยามที่จำเป็นจริงๆ เท่านั้น

• ตรวจสอบวันสรุปยอด และวันครบกำหนดชำระเงิน

การซื้อของก่อนแล้วมาจ่ายทีหลัง สิ่งสำคัญที่จะไม่ทำให้เกิดหนี้ก็คือเราต้องตรวจสอบว่าแหล่งสินค้าออนไลน์ที่เราไปซื้อมาแต่ละที่มีการสรุปยอดวันไหน และครบกำหนดชำระเงินวันที่เท่าไหร่ ควรจดเอาไว้ให้ดี ตรวจสอบสินค้า และยอดเงินคงเหลือว่าตรงกับที่เราใช้จ่ายไปจริงหรือไม่ จะช่วยให้เราสามารถวางแผนการเงินหลังจากที่ได้เงินเดือนมาเรียบร้อยแล้วได้ดีขึ้นกว่าเดิม

• ใช้วิธีแบ่งชำระ

กรณีที่เราซื้อสินค้าราคาแพง อย่างเช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้า โทรศัพท์มือถือ ผู้ให้บริการบางแห่งอาจให้เราซื้อสินค้าก่อน จ่ายทีหลังด้วยการผ่อนชำระแบบไม่มีดอกเบี้ยได้ หรือบางที่ก็อาจจะคิดอัตราดอกเบี้ยพิเศษ ทำให้เวลาที่เราคืนเงินไม่ต้องรับภาระหนักจนเกินไป หากเทียบกับการจ่ายแบบเต็มจำนวนก้อนเดียวไปเลย 

แต่ที่ต้องระวังก็คือรูปแบบการซื้อของแบบนี้ไม่สามารถชำระเงินขั้นต่ำได้ ถ้าเราไม่ได้แบ่งยอดชำระก็ต้องจ่ายเต็มยอดที่เรียกเก็บ ถ้าผิดนัดชำระหนี้ยังมีสิทธิ์โดนเก็บค่าทวงถาม แถมยังเสียเครดิตอีกต่างหาก

• ห้ามถอนเงินสดเด็ดขาด

ถึงแม้ว่าผู้ให้บริการซื้อขายสินค้าออนไลน์หลายแพลตฟอร์มจะไม่สามารถเปลี่ยนการซื้อก่อน จ่ายทีหลังให้กลายเป็นเงินสดได้ แต่ก็มีร้านค้าบางร้านที่รับแลกวงเงินเหมือนกัน ถือว่าเป็นการใช้ผลิตภัณฑ์ทางการเงินแบบผิดวัตถุประสงค์ ถ้าถูกจับได้ขึ้นมา มีโอกาสที่จะถูกระงับบริการทั้งร้านค้า และลูกค้าอย่างเรา แถมร้านค้าพวกนี้ยังหักเปอร์เซ็นต์โหดอีกต่างหาก ได้รับเงินไม่เต็มจำนวน แล้วต้องมานั่งปวดหัวในการชำระคืนทีหลัง ถ้าอยากได้เงินสดจริงๆ เดี๋ยวนี้บัตรกดเงินสดสมัครง่าย แถมยังสะดวกสบายมากกว่าด้วย ได้รับเงินแบบเต็มเม็ดเต็มหน่วยไม่ถูกหักแน่นอน

สรุปแล้ว สิ่งที่จะช่วยให้เราสามารถระวัง กับดักหนี้ จากการซื้อก่อนจ่ายทีหลัง ได้ดีที่สุดก็คือสตินั่นเอง เพราะการซื้อก่อน จ่ายทีหลังเป็นรูปแบบการซื้อขายออนไลน์ที่ทำได้ง่าย จึงทำให้เราก่อหนี้ได้ง่ายขึ้นโดยที่ไม่ทันได้รู้ตัวด้วย นอกจากจะต้องมีสติแล้ว เรายังต้องวางแผนการเงินให้ดี พิจารณาว่ารายได้ของเราเพียงพอสำหรับการจ่ายเงินคืนหรือเปล่า เพราะความจริงแล้วเป็นรูปแบบการซื้อขายสินค้าที่ค่อนข้างมีประโยชน์เลยทีเดียวในช่วงสิ้นเดือน ขอเพียงแค่เราวางแผนให้ดี บริหารเงินให้ได้ ซื้อเฉพาะของที่จำเป็น เพียงเท่านี้ก็จะไม่เป็นการก่อหนี้จนกินตัวแล้ว