การกู้หนี้ยืมเงินคนอื่นมานั้นเป็นขั้นตอนสุดท้ายในการหาทางบรรเทาภาระการเงินหลังจากที่ไม่สามารถหาวิธีอื่นได้แล้ว ถ้ามีรายได้ประจำอยู่อย่างสม่ำเสมอก็ค่อนข้างแน่ใจได้ว่าจะสามารถชำระหนี้แต่ล่ะส่วนที่ยืมมาได้ตามกำหนดระยะเวลา ขอเพียงมีวินัยทางการเงินที่ดีเท่านั้น ไม่นานหนี้ก้อนนั้นก็จะถูกชำระให้หมดไปได้ แต่บางครั้งชีวิตคนเราก็ไม่มีเรื่องที่แน่นอนมากนัก เช่น อาจจะถูกเลิกจ้างกะทันหัน หรือ บริษัทประสบภาวะทางเศรษฐกิจ ทำให้คนเราต้องว่างเว้นจากการทำงานประจำระยะหนึ่ง ยิ่งเป็นอาชีพอิสระยิ่งไม่มีความแน่นอนมากกว่า เช่น ปริมาณอุปสงค์หรืออุปทานเปลี่ยนไป การถูกจำกัดสถานที่ค้าขายหรือเงื่อนไขการค้าเปลี่ยนแปลงไป เช่น ไม่สามารถเคลียร์ของออกจากศุลกากรได้ทำให้ของติดชะงักและไม่สามารถนำส่งลูกค้าได้ตามกำหนด หรือถูกเทศกิจตรวจจับไม่ให้ตั้งแผงค้าขาย
เมื่อเกิดเหตุการณ์เหล่านี้จะส่งผลให้ เงินขาดมือ ขาดเงินสดไหลเข้าในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ขณะเดียวกันก็ยังมีค่าใช้จ่ายคงที่ทุก ๆ วัน ก็ต้องนำเงินสดคงเหลือมาหมุนเวียนใช้จ่ายไปก่อน เมื่อผ่านไประยะหนึ่งแล้วหากไม่มีเงินสดไหลเข้าเพียงพอก็จะทำให้มีรายจ่ายมากกว่ารายได้ และไม่มีความสามารถในการชำระหนี้คืนได้ตามกำหนด หนทางต่าง ๆ ที่จะบรรเทาภาวะ เงินขาดมือ จ่ายหนี้ไม่ไหว นี้จึงมีหลายวิธีที่ทำได้ยากง่ายแตกต่างกันไป โดยสรุปแนวทางพอสังเขปได้ดังนี้
1. ไม่ควรก่อหนี้เพิ่มเพื่อมาจ่ายหนี้เดิมที่มีอยู่
การยืมเงินจากเจ้าหนี้ใหม่เพื่อมาจ่ายค่างวดให้กับเจ้าหนี้เดิมนั้นอาจจะเป็นการพยุงเพื่อให้การชำระหนี้ยังคงทำได้ต่อไปอีกระยะหนึ่งเท่านั้น สิ่งที่จะตามมาก็คือการมีเจ้าหนี้รายใหม่และเป็นภาระหนี้เพิ่มขึ้นอีก บางคนอาจจะใช้วิธีกดถอนเงินสดจากบัตรเครดิตใบหนึ่งเพื่อไปจ่ายให้กับบัตรเครดิตอีกใบหนึ่ง และทำอย่างนี้หมุนวนกันไปจนกระทั่งใช้เต็มวงเงินในบัตรทุกใบกลายเป็นหนี้ก้อนโตที่ยากจะหาเงินมาชำระ การจำกัดจำนวนเจ้าหนี้เดิมไว้และไม่ก่อหนี้ใหม่จะช่วยตีกรอบไม่ให้เป็นหนี้เพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม ที่สำคัญอย่าไปกู้หนี้นอกระบบเด็ดขาดเพราะว่าจะนำมาซึ่งความเดือดร้อนภายหลังได้ หากต้องการเปลี่ยนเจ้าหนี้ก็ให้พิจารณาแนวทางของการทำรีไฟแนนซ์แทน
2. ลดรายจ่ายทุกด้านลง
เมื่อพบว่ารายได้ลดลงจากสาเหตุชั่วคราวหรือมีความต่อเนื่องไปในระยะเวลาหนึ่ง ต้องรีบหาทางลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นออกให้มากที่สุด โดยการใช้สอยตามจำเป็น เช่น ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าของอุปโภคบริโภคต่าง ๆ ซึ่งมักจะมีส่วนที่สามารถลดลงได้แฝงอยู่เสมอ ถ้าคนเราตั้งใจลดรายจ่ายแล้วก็จะสามารถลดได้อย่างแน่นอน โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายด้านความบันเทิง อาหารนอกบ้าน ค่าชมภาพยนตร์และค่าเดินทางที่ไม่จำเป็น
3. พยายามหารายได้ให้มากขึ้นด้วยวิถีทางต่าง ๆ
เมื่อรายได้หลักลดลงก็ต้องหาทางอื่น ๆ ที่สามารถสร้างรายได้เสริมกลับมาได้บ้างตามความสามารถและระยะเวลาที่มีอยู่ เช่น การหาแหล่งขายของเพิ่มเติมในวันหยุดสุดสัปดาห์หรือขายของตามเทศกาล อาหาร ของกินเล่น เบเกอรี่ หากไม่สะดวกด้านสถานที่หรือทำเลก็สามารถหาสินค้ามาขายผ่านระบบออนไลน์ การรับจ้างทำงานตามความสามารถที่ตนเองถนัด เช่น รับซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า ทำงานด้านเอกสาร ภาพถ่าย กราฟิก บทความ แปลภาษา รับสอนพิเศษ ดูแลเด็ก ดูแลผู้สูงอายุ ขับรถรับจ้าง หรือการขายของสะสมที่มีอยู่ เป็นต้น
4. การหยุดจ่าย
มีคำแนะนำจากผู้ที่เคยประสบภาวะหนี้มาก่อนว่าถ้าจ่ายไม่ไหวก็ให้หยุดจ่าย เพื่อให้หนี้นั้นเข้าสู่ขั้นตอนการเป็นหนี้เสีย และระหว่างนั้นก็ให้เร่งทำงานหาเงินก้อนสะสมไว้เพื่อเจรจากับเจ้าหนี้ตามเวลาอันสมควร เพื่อขอต่อรองยอดหนี้ที่ลดลงในลักษณะที่เรียกว่าแฮร์คัท ทำให้ลดการจ่ายดอกเบี้ยที่มีราคาแพงได้ บางรายสามารถต่อรองให้เหลือจ่ายเฉพาะเงินต้นก็แล้วแต่ความสามารถในการต่อรอง แต่วิธีนี้ต้องศึกษาขั้นตอนพอสมควรจากชมรมหนี้บัตรเครดิตที่มีคำแนะนำอีกหลายแง่มุม และไม่สามารถใช้ได้กับการกู้หนี้นอกระบบ อย่างไรก็ตามคำว่าหยุดจ่ายในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าไม่ต้องจ่าย เพราะสุดท้ายแล้วต้องมีการชำระหนี้คืนไม่ว่าทางใดทางหนึ่ง เช่น การขอประนอมหนี้ในชั้นศาล
5. การรีไฟแนนซ์
การรีไฟแนนซ์นั้นเป็นการเจรจากับผู้ให้กู้รายใหม่ในการรวบรวมยอดหนี้จากเจ้าหนี้รายเดิมหรือจากหลาย ๆ แหล่งให้มารวมเป็นก้อนเดียวกันแล้วทำสัญญากู้เงินกับเจ้าหนี้รายใหม่นั้น โดยจะมีหลักทรัพย์ค้ำประกันหรือไม่มีก็ได้ แล้วแต่เงื่อนไขของผู้ให้กู้เงิน แต่ต้องพิจารณาเรื่องความคุ้มค่าด้วยว่าค่าใช้จ่ายและค่าเสียเวลาในการทำเรื่องขอรีไฟแนนซ์นั้นคุ้มค่ากับจำนวนเงินค่าดอกเบี้ยที่จะประหยัดลงได้หรือไม่
6. การปรับปรุงโครงสร้างหนี้
เมื่อไม่สามารถชำระหนี้ตามค่างวดที่กำหนดไว้แต่เดิม สถาบันการเงินมักจะเสนอให้ผู้กู้ทำสัญญาปรับปรุงโครงสร้างหนี้ ด้วยการนำเงินคงค้างชำระมาทำสัญญาเงินกู้ใหม่โดยกำหนดอัตราดอกเบี้ยและระยะเวลาผ่อนชำระตามแต่ที่จะตกลงกัน มีบางคำแนะนำก็เห็นด้วยกับการปรับปรุงโครงสร้างหนี้ แต่บางคำแนะนำกรณีที่ติดหนี้บัตรเครดิตก็ไม่แนะนำให้ปรับปรุงโครงสร้างหนี้เพราะเป็นการสร้างภาระดอกเบี้ยที่มากขึ้นในระยะยาวและอาจมีการนำยอดหนี้เดิมที่มีการคิดอัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่ากฎหมายไปแล้วมาแอบแฝงร่วมเป็นเงินต้นในสัญญาปรับปรุงโครงสร้างหนี้ได้ ซึ่งประเด็นนี้มีหลากหลายกรณีที่แตกต่างกันไป ผู้ที่สนใจควรจะค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ตเพื่อหากรณีที่ใกล้เคียงกับตนเองและหาแนวทางที่เหมาะสมที่สุด
สติ คือ สิ่งเดียวที่จะต้องมีเมื่อคนเราประสบภาวะปัญหาทางการเงินโดยการมองทางออกให้รอบด้านและกำหนดวิธีแก้ไขปัญหาที่เป็นไปได้และสอดคล้องกับวิถีชีวิตของตนเอง ความอดทนเป็นสิ่งที่สำคัญมากในช่วงนี้ โดยจะต้องเชื่อมั่นในการกระทำของตนเอง พร้อมให้กำลังใจตนเองและตั้งความหวังที่จะทำงานหาเงินมาให้ได้อย่างเพียงพอกับค่าใช้จ่ายและการชำระหนี้ให้หมดไปโดยเร็วที่สุด
