หากเราเป็นนักลงทุนมือใหม่ สิ่งที่น่าจะทำให้เราสร้างความมั่งคั่งให้กับตัวเองจากการลงทุนในหุ้นได้ ก็คือ นิสัยนักลงทุน ของเรานั่นเอง ซึ่งถ้าเราได้ศึกษาหรือได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับการลงทุนของนักลงทุนชื่อดังต่างๆ ที่ประสบความสำเร็จจากการลงทุน เราจะเห็นได้ว่านักลงทุนเหล่านั้นจะมี นิสัยนักลงทุน เหมือนกัน คือ มองว่าโอกาสทำกำไรจากการลงทุนเปิดกว้างเสมอสำหรับนักลงทุนที่มีการเตรียมตัวอย่างดี มีการคิดวิเคราะห์อย่างรอบคอบ มีวินัยในการลงทุน มีการติดตามผลการลงทุนอย่างสม่ำเสมอ และทบทวนการลงทุนอย่างต่อเนื่อง
เพราะฉะนั้นการสร้างนิสัยการลงทุนที่ดีน่าจะแบ่งได้เป็น 3 ช่วง คือ ก่อนลงทุน ระหว่างการลงทุน และหลังการลงทุน เรามาดูกันทีละช่วงว่านิสัยแต่ละช่วงจะเพิ่มกำไรในการลงทุนให้กับเราได้อย่างไร
ช่วงก่อนการลงทุน
เพื่อให้เรามีการเริ่มต้นที่ดี ตามตำราที่ว่าเริ่มต้นดีมีชัยไปกว่าครึ่ง อันดับแรกเราก็ควรที่จะกำหนดเป้าหมายในการลงทุนของเราก่อนว่า เราลงทุนเพื่ออะไร ต้องการไปถึงเป้าหมายนั้นเมื่อไร จำนวนเงินสำหรับการลงทุนคือเท่าไร มีเงินออม เงินสำรองยามฉุกเฉินแล้วหรือยัง ต่อมาก็ควรที่จะสำรวจตัวเองว่ามีความรู้ในสิ่งที่เราจะลงทุนมากน้อยเพียงไหน มีเพียงพอต่อการลงทุนในแต่ละอย่างแล้วหรือยัง เช่น ความรู้ในเรื่องหุ้น กองทุน สัญญาซื้อขายล่วงหน้า เป็นต้น เข้าใจความเสี่ยงของการลงทุนแต่ละประเภทดีเพียงพอมากน้อยแค่ไหน และก่อนจะเริ่มลงทุนเราจะศึกษาวิธีการซื้อขายหุ้น กองทุน หรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าให้เข้าใจ และสุดท้ายสำหรับช่วงก่อนการลงทุน เราจะต้องวางแผนการลงทุนให้ชัดเจนว่าสัดส่วนการลงทุนของเราจะเน้นไปที่อะไรบ้าง เป็นหุ้นเท่าไร กองทุนเท่าไร
ระหว่างการลงทุน
และเมื่อได้ลงทุนไปแล้วสิ่งที่ควรจะต้องทำต่อไป คือ จะต้องเข้าใจเรื่องผลตอบแทนและความเสี่ยง เพราะที่เรามักจะได้ยินกันบ่อยๆ คือ High Risk High Return หรือเสี่ยงมาก ก็จะได้ผลตอบแทนมาก
ดังนั้นเราจะต้องทำการประเมินความเสี่ยงหรือประเมินความไม่แน่นอนของผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับจากหลักทรัพย์ที่เราสนใจ เพื่อที่จะช่วยให้เราสร้างพอร์ตการลงทุนที่มีประสิทธิภาพได้จากระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ ณ อัตราผลตอบแทนที่เหมาะสม
นอกจากนั้นแล้วเรายังจะต้องศึกษาและทำความเข้าใจกับเรื่องปัจจัยพื้นฐานของหุ้นที่เราไปลงทุนด้วย เพราะการซื้อหุ้นก็คือการลงทุนในกิจการหรือบริษัทที่เราสนใจ ซึ่งถ้าเราเข้าใจพื้นฐานของบริษัทที่จะลงทุน เข้าใจสภาวะเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม วัฏจักรธุรกิจ ตลอดจนผลการดำเนินงาน แนวโน้มการเติบโตของธุรกิจ ฐานะทางการเงิน นโยบายการจ่ายเงินปันผล กลยุทธ์การดำเนินงานและความมี จรรยาบรรณของผู้บริหาร ก็จะช่วยให้เราได้ลงทุนในบริษัทที่ดีในราคาที่เหมาะสมได้ นอกจากการทำความเข้าใจบริษัทแล้วเรายังจะต้องทำความเข้าใจในเรื่องดัชนีตลาดด้วย เพื่อให้เราได้รู้ว่าภาพรวมของตลาดการซื้อขายหุ้นนั้นเป็นไปในทิศทางใด แล้วเราจะต้องปรับพอร์ตการลงทุนของเราอย่างไร สุดท้ายนิสัยที่ดีระหว่างการลงทุน คือ จะต้องมีวินัยในการลงทุน โดยจะต้องสร้างพอร์ตการลงทุนของเราให้เป็นไปตามแผนที่วางไว้ เพื่อการลงทุนของเราเป็นไปตามเป้าหมายให้ได้
ช่วงหลังการลงทุน
นักลงทุนที่ดีจะต้องบันทึกการซื้อขายหลักทรัพย์ของตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการติดตามการลงทุน ต่อมาก็ควรที่จะติดตามข้อมูลข่าวสารและผลการดำเนินงานของบริษัทที่ลงทุนไว้และติดตามสภาวะเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง เพราะอาจจะมีเหตุการณ์ผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับบริษัทที่เราไว้ลงทุนก็ได้ เราจะได้พิจารณาปรับเปลี่ยนการลงทุนได้ทันท่วงที ทบทวนพอร์ตการลงทุนของตัวเองอย่างน้อยไตรมาสละ 1 ครั้ง เพราะจะเป็นช่วงเวลาที่บริษัทต่างๆ จะเปิดเผยงบการเงินรายไตรมาสให้เราได้ทราบ ซึ่งจะทำให้เราได้รับรู้ข้อมูลของบริษัทที่เราลงทุนว่ายังมีการบริหารงานที่เหมือนเดิม ผลการดำเนินงานยังไม่เปลี่ยนแปลงมากนัก หรือหากมีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่อาจจะกระทบต่อผลการดำเนินงานเราก็จะได้ปรับตัวได้ทัน และที่สำคัญอย่าลืมศึกษาสิทธิของผู้ถือหุ้นด้วย เช่น สิทธิในการเข้าประชุมผู้ถือหุ้น เพื่อออกความเห็นในเรื่องต่างๆ เพื่อที่เราจะได้สอดส่องดูแลกิจการที่เราลงทุนว่ามีการบริหารงานอย่างดีเยี่ยม โปร่งใส และเรื่องสุดท้ายสำหรับนักลงทุนที่ดี คือ มีความสุขและสนุกจากการลงทุน เพื่อที่เราจะได้ไม่เครียด และมีผลเสียต่อสุขภาพได้
เห็นหรือไม่ว่าการเป็นนักลงทุนที่ดี ไม่ใช่เรื่องยาก… เพียงแค่ปรับเปลี่ยนนิสัยเพียงเล็กน้อย บางทีอาจจะทำให้เราสร้างความมั่งคั่งให้กับตัวเองจากการลงทุนก็เป็นได้
