หนี้นอกระบบ ฟ้องร้องได้มั้ย แจ้งความได้หรือเปล่า?
หนี้นอกระบบ จัดเป็นปัญหาที่พบเห็นได้บ่อยในสังคมไทย หลายคนเลือกที่จะกู้เงินนอกระบบเพราะต้องการเงินก้อนด่วน หรืออยากนำเงินก้อนไปทำตามความฝัน แต่เมื่อกู้เงินแล้ว กลับต้องเผชิญกับดอกเบี้ยที่สูงลิ่วจนไม่สามารถชำระหนี้ได้ ส่งผลให้เกิดความเครียด และวิตกกังวลตามมา สำหรับลูกหนี้ที่กู้หนี้นอกระบบแล้วเกิดความเครียด อาจสงสัยว่าหากเป็นหนี้นอกระบบ ฟ้องร้องได้มั้ย ปรึกษาใครได้บ้าง? สามารถแจ้งความได้หรือเปล่า แล้วต้องรับมืออย่างไรบ้าง มาอ่านเงื่อนไขหนี้นอกระบบได้เลย
หนี้นอกระบบ คืออะไร? มีกี่ประเภท?
หนี้นอกระบบ (External debt) หมายถึง การกู้ยืมเงินจากผู้ให้กู้ที่ไม่ได้อยู่ในระบบสถาบันการเงิน ซึ่งมักเป็นบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่ไม่ได้รับอนุญาตจากธนาคารแห่งประเทศไทยให้ประกอบธุรกิจเงินกู้ตามกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นคนรู้จัก กลุ่มให้กู้เงินผิดกฎหมายและแหล่งกู้เงินอื่น ๆ จึงทำให้ไม่มีกฎระเบียบข้อบังคับที่เข้มงวดในการให้กู้ ทำให้ได้เงินเร็ว แต่อาจมีปัญหาตามมาทีหลังได้ โดยหนี้นอกระบบ สามารถแบ่งประเภทได้ดังนี้
- หนี้นอกระบบแบบรายวัน : เป็นหนี้ที่ให้ผู้กู้ยืมเงินจำนวนหนึ่งโดยคิดดอกเบี้ยรายวัน อัตราดอกเบี้ยมักจะสูงมาก เช่น ดอกเบี้ย 30% ต่อเดือน
- หนี้นอกระบบแบบรายเดือน : เป็นหนี้ที่ให้ผู้กู้ยืมเงินจำนวนหนึ่งโดยคิดดอกเบี้ยรายเดือน อัตราดอกเบี้ยมักจะต่ำกว่าหนี้นอกระบบแบบรายวัน แต่ก็ยังถือว่าสูง
- หนี้นอกระบบแบบแชร์ลูกโซ่ : เป็นหนี้ที่ให้ผู้กู้ยืมเงินจำนวนหนึ่งโดยต้องหาผู้กู้รายใหม่มาแทนที่ เมื่อผู้กู้รายใหม่ไม่สามารถชำระหนี้ได้ หนี้ก็จะตกอยู่ที่ผู้กู้รายแรก
ความเสี่ยงของหนี้นอกระบบ
- อัตราดอกเบี้ยสูง : อัตราดอกเบี้ยของหนี้นอกระบบมักจะสูงกว่าอัตราดอกเบี้ยของสินเชื่อในระบบหลายเท่าตัว ทำให้ผู้กู้ต้องแบกรับภาระดอกเบี้ยที่สูงมาก
- สัญญาไม่เป็นธรรม : สัญญากู้ยืมเงินของหนี้นอกระบบมักจะไม่เป็นธรรมต่อผู้กู้ เช่น กำหนดให้ค่าปรับและค่าธรรมเนียมสูงมาก หรือกำหนดเงื่อนไขการชำระหนี้ที่ยืดหยุ่นน้อย
- ถูกทวงหนี้อย่างรุนแรง : เจ้าหนี้นอกระบบมักใช้วิธีการทวงหนี้ที่รุนแรง เช่น ข่มขู่ ทำร้ายร่างกาย หรือยึดทรัพย์ เป็นต้น
- เกิดความเครียดอย่างรุนแรง : แน่นอนว่าการโดนทวงหนี้ หรือมีภาระหนี้ที่มากเกินไป อาจทำให้เกิดความเครียด และยังส่งผลต่อสุขภาพ รวมถึงกระทบการดำเนินชีวิตได้
- สูญเสียโอกาสในด้านอื่น ๆ : เพราะเงินที่ได้มา ต้องถูกจ่ายไปหนี้ที่ไม่มีวันหมด จึงทำให้หลายคนสูญเสียโอกาสในการสร้างรายได้ หรือทำความฝัน เพียงเพราะมีหนี้นอกระบบ
หนี้นอกระบบ ฟ้องร้องได้มั้ย แจ้งความได้หรือเปล่า?
เจ้าหนี้เงินกู้นอกระบบไม่สามารถแจ้งความดำเนินคดีกับลูกหนี้ได้ เนื่องจากหนี้นอกระบบเป็นหนี้แพ่ง ไม่ใช่ความผิดทางอาญา แต่อย่างไรก็ตาม ลูกหนี้อาจถูกดำเนินคดีอาญาฐานฉ้อโกงหรือยักยอกทรัพย์ หากศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าลูกหนี้มีเจตนาไม่ชำระหนี้ตั้งแต่ต้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ โดยเจ้าหนี้จะต้องพิสูจน์ได้ว่ามีการกู้ยืมเงินกันจริง และลูกหนี้เป็นหนี้จำนวนเงินเท่าใด ซึ่งหลักฐานที่เจ้าหนี้ใช้ประกอบในการฟ้องร้อง ได้แก่
- สัญญากู้ยืมเงินเป็นลายลักษณ์อักษร หลักฐานการโอนเงิน เช่น ใบเสร็จรับเงิน
- หลักฐานการโอนเงินทางอิเล็กทรอนิกส์
- หลักฐานการสนทนาเพื่อขอกู้ยืมเงิน
หากไม่มีหลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษร เจ้าหนี้ยังใช้หลักฐานอื่น ๆ ประกอบในการฟ้องร้องได้ เช่น หลักฐานการโอนเงิน หลักฐานการสนทนาเพื่อขอกู้ยืมเงิน เป็นต้น แต่หากศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าหลักฐานไม่เพียงพอ อาจทำให้เจ้าหนี้แพ้คดีได้ ทางที่ดีจึงควรหลีกเลี่ยงการกู้หนี้นอกระบบจะดีกว่า
เป็นหนี้นอกระบบปรึกษาใครได้บ้าง
การเป็นหนี้นอกระบบเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อผู้คนมากมาย ทั้งในด้านการเงิน จิตใจ และสังคม ผู้ที่ตกเป็นหนี้นอกระบบมักต้องเผชิญกับดอกเบี้ยที่สูงมากจนไม่สามารถชำระหนี้ได้ ส่งผลให้เกิดความเครียด วิตกังวล และอาจนำไปสู่การสูญเสียทรัพย์สินหรือแม้แต่ชีวิตได้
สำหรับใครที่กำลังประสบปัญหาหนี้นอกระบบ หากคุณต้องการความช่วยเหลือ โปรดอย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานหรือองค์กรที่พร้อมให้คำปรึกษาและคำแนะนำสำหรับผู้ที่เดือดร้อนจากการกู้หนี้นอกระบบ โดยหน่วยงานที่พร้อมให้ความช่วยเหลือในไทย มีดังนี้
- ศูนย์อำนวยการปฏิบัติการแก้ไขหนี้สินภาคประชาชน (1359) เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ประสานงานระหว่างหน่วยงานต่างๆ ในการแก้ไขปัญหาหนี้สินภาคประชาชน โดยให้บริการปรึกษา ไกล่เกลี่ย และช่วยเหลือในการแก้ไขปัญหาหนี้สิน
- ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม (0-2575-3344) เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ช่วยเหลือลูกหนี้ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมจากสถาบันการเงินหรือเจ้าหนี้นอกระบบ
- ศูนย์ดำรงธรรม กระทรวงมหาดไทย (1567) เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนจากปัญหาต่างๆ ในทุกพื้นที่ของประเทศไทย
- องค์กรภาคประชาสังคมที่ทำงานช่วยเหลือผู้ที่ตกเป็นหนี้นอกระบบ เช่น มูลนิธิช่วยปลดหนี้นอกระบบ มูลนิธิศูนย์คุ้มครองผู้บริโภคด้านการเงิน และมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค ท่านสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์หรือเบอร์โทรศัพท์ของหน่วยงานเหล่านี้
ข้อดีจากการขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานหรือองค์กรเหล่านี้ คือการที่เราจะได้รับคำแนะนำและแนวทางในการแก้ไขปัญหาหนี้นอกระบบอย่างเหมาะสม เพื่อหาทางออกที่ถูกต้องในการแก้ไขปัญหาภัยคุกคามจากหนี้นอกระบบ อีกทั้งเรายังควรเตรียมเอกสารสำคัญต่างๆ ในการขอความช่วยเหลือ เช่น หลักฐานการกู้ยืมเงิน หลักฐานการชำระหนี้ และข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น เพื่อช่วยให้การปรึกษาเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ สามารถแก้ไขปัญหาหนี้นอกระบบได้เร็วยิ่งขึ้น
หนี้นอกระบบสามารถฟ้องร้องได้ แต่มีเงื่อนไขบางประการที่ต้องพิจารณา โดยเจ้าหนี้จะต้องพิสูจน์ได้ว่ามีการกู้ยืมเงินกันจริง และลูกหนี้เป็นหนี้จำนวนเงินเท่าใด หากใครกำลังประสบปัญหาหนี้นอกระบบ อย่าปล่อยให้ปัญหานี้ลุกลามจนเกินเยียวยา โปรดขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานหรือองค์กรที่พร้อมให้คำปรึกษาและช่วยเหลือท่าน เพื่อให้เราสามารถหลุดพ้นจากวังวนหนี้สิน และกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุข โดยไม่ต้องกังวลเรื่องหนี้ที่ไม่มีวันจบอีกต่อไป
