การไม่มีหนี้ เป็นลาภอันประเสริฐ คำกล่าวนี้ คงจะเป็นความจริงแท้ ในยุคที่เงินมีบทบาทในชีวิตของมนุษย์เป็นอย่างมากเช่นนี้
อย่างไรก็ตาม ชีวิตของคน ๆ หนึ่ง ไม่ใช่ว่าจะสามารถหลีกเลี่ยงการเป็นหนี้ได้เสมอไป บางทีเราก็จำเป็นต้องใช้เงินทุนก้อนหนึ่ง เพื่อที่จะเอามาทำอะไรสักอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการลงทุนค้าขาย ลงทุนหุ้นและอื่น ๆ ซึ่งวิธีการกู้หนี้ยืมสินในปัจจุบันก็มีอยู่มากมาย ตั้งแต่การกู้เงินกับธนาคาร อย่างที่เรียกว่าหนี้ในระบบไปจนถึงการหยิบยืมเงินจากพ่อแม่ เพื่อนฝูง ญาติสนิท หรือไม่ก็พวกโต๊ะเงินกู้ที่เปิดกันเอง ที่เรียกว่าหนี้นอกระบบ แน่นอนว่าการกู้เงินนอกระบบ ย่อมต้องเผชิญกับความเสี่ยงหลายประการ ทั้งดอกเบี้ยที่แพงหูฉี่ การเร่งรัดให้เอาเงินมาคืนในระยะเวลาที่แทบจะเป็นไปไม่ได้ รวมถึงการทวงหนี้แบบโหด ๆ ที่หลายคนได้เคยเผชิญมา ตั้งแต่การถูกส่งจดหมายไปที่ทำงาน การมาตะโกนด่าถึงหน้าบ้าน ไปจนถึงบุกมาทำลายข้าวของและยึดเอาทรัพย์สินไปอย่างไร้มนุษยธรรมที่สุด
หลายคนที่เคยกู้เงินนอกระบบและต้องเผชิญกับสภาวะเช่นนี้ คงจะมีความกดดันไม่น้อยจนในที่สุดก็ต้องตัดสินใจทำเรื่องสิ้นคิดหาเงินเพื่อมาใช้หนี้ โดยไม่สนใจว่าวิธีนั้นผิดกฎหมายหรือไม่และสร้างความเดือดร้อนให้กับใครหรือเปล่า
มีกรณีศึกษาเกี่ยวกับการกู้เงินนอกระบบ แล้วได้รับผลกระทบ จนกระทั่งลูกหนี้ตัดสินใจทำเรื่องผิดกฎหมาย อยู่กรณีหนึ่ง เป็นกระทู้จากเว็บไซต์ http://pantip.com/topic/33963973 ตั้งโดยผู้ใช้ชื่อว่า สมาชิกหมายเลข 1893135 ซึ่งเป็นสุภาพสตรี โดยที่เธอได้มาเล่าประสบการณ์การเป็นหนี้นอกระบบของพี่สาวพี่เขยของเธอและการเป็นหนี้ดังกล่าว กลายเป็นตัวฉุดทำให้เธอต้องเข้าไปร่วมวงการทำผิดกฎหมายของสองคนนั้น โดยที่เธอเองก็ไม่ทันได้คาดคิด
เจ้าของกระทู้เล่าว่า แต่เดิมชีวิตของเธอก็ไม่มีอะไรหรอกเป็นแค่สาววัยทำงานธรรมดา ทีนี้เรื่องมันเริ่มต้นขึ้น เมื่อพี่สาวของเธอได้มาขอให้ช่วยเป็นผู้ค้ำประกันซื้อรถ ในตอนแรกเจ้าของกระทู้ได้เลือกซื้อรถจากบริษัทแห่งหนึ่ง ปรากฏว่าจัดไฟแนนซ์ไม่ผ่านพี่สาวของเธอจึงเป็นตัวตั้งตัวตีให้เปลี่ยนมาซื้อรถกับเต็นท์รถแห่งหนึ่ง การซื้อขายก็ผ่านไปได้อย่างราบรื่น แต่ที่ผิดสังเกตคือ พี่สาวและพี่เขยที่เป็นผู้ซื้อรถ ไม่คิดที่จะตรวจสอบสภาพของรถเลย ไม่ทดลองขับ ไม่อะไรทั้งสิ้น ไปถึงก็ชี้เลยว่าจะเอารถคันไหน แต่เจ้าของกระทู้ก็ไม่ได้เอะใจอะไร ก็เซ็นสัญญาเป็นผู้ค้ำประกันไป
หลังจากนั้นเจ้าของกระทู้บังเอิญไปได้ยินพี่สาวของตน คุยกับใครสักคนหนึ่ง เธอจับใจความได้ประมาณว่า พี่สาวคุยกับปลายสายว่าได้รถมาแล้ว และมีการต่อรองราคากับทางปลายสาย ว่าขอเพิ่มอีกหน่อยไม่ได้หรือ จากนั้นก็นัดสถานที่ส่งมอบรถเรียบร้อย เมื่อเธอได้ยินดังนั้นก็แทบล้มทั้งยืน เนื่องจากรู้ว่าพี่สาวต้องเอารถที่เพิ่งได้มาใหม่ไปขายแน่ และการกระทำดังกล่าวเป็นเรื่องผิดกฎหมาย ถ้าเกิดทางไฟแนนซ์สืบทราบ คนที่จะโดนเป็นคนแรก ก็คือ ตัวเจ้าของกระทู้
พอทราบเรื่องดังนี้แล้ว เจ้าของกระทู้ก็ได้ไปพูดคุย ตกลงกับพี่สาว เลยทราบว่าพี่สาวและพี่เขยเป็นหนี้นอกระบบ กับโต๊ะเงินกู้ที่ขึ้นชื่อว่าทวงเงินโหดส่งเงินรายวันวันละ 6,000 บาท มาเป็นเวลา 2 เดือน และช่วงนี้ทำท่าจะส่งไม่ไหว เนื่องจากกิจการขายของซบเซา แถมตัวพี่สาวพี่เขยก็เตรียมบินหนีไปทำงานที่เกาหลีแล้ว แต่เขาสองคนรับรองว่าจะรีบหาเงินมาใช้หนี้ให้เร็วที่สุด เพราะเมื่อไปทำงานที่เกาหลีแล้วจะได้ผลตอบแทนที่ดี
หลังจากที่เจ้าของกระทู้ได้พูดคุยแล้ว เลยตัดสินใจช่วยพี่สาวพี่เขย ตอนแรกเลือกขายรถกับนายหน้าคนหนึ่ง แต่ให้ราคาที่ไม่ดี ทำให้พวกเธอตัดสินใจนำรถไปจำนองกับผู้มีอิทธิพลรายหนึ่งแทน ได้เงินมาจำนวนหนึ่งแล้วก็เอาไปใช้หนี้นอกระบบจนหมด จากนั้นสิ่งที่เจ้าของกระทู้รู้มาอีกอย่างหนึ่ง คือ พี่สาวและพี่เขยจะลักลอบเข้าเกาหลีโดยผิดกฎหมาย นั่นยิ่งทำให้เธอกลุ้มใจหนักขึ้นไปอีก แต่ในเมื่อมาถึงขั้นนี้แล้วเธอก็ต้องช่วยเหลือให้ตลอดรอดฝั่ง บทสรุปอยู่ตรงที่ว่า พี่สาวและพี่เขยทำตามสัญญาหาเงินมาได้และทยอยโอนเข้าบัญชี นั่นทำให้เจ้าของกระทู้เบาใจไปได้เปลาะหนึ่ง
จากกรณีศึกษาดังกล่าวจะเห็นได้ว่าการเป็นหนี้นอกระบบนั้น มันคือสภาวะกดดันอย่างหนักจริง ๆ เพราะทั้งดอกเบี้ยแพง แถมยังไม่มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินอีกด้วย คาดว่าพี่สาวเจ้าของกระทู้คงจะเหลืออด จึงตัดสินใจซื้อรถเอามาขายต่อ โดยให้เจ้าของกระทู้เป็นผู้ค้ำประกัน แต่วิธีการดังกล่าวนี้เปรียบเสมือนการปัดสวะให้พ้นตัว เพราะแม้พี่สาวจะรอด แต่คนที่ต้องรับกรรมก็คือเจ้าของกระทู้ ทั้งการที่ต้องผ่อนส่งหนี้สินที่เกิดขึ้น ในฐานะผู้ค้ำประกันและความเสี่ยงที่จะถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย ถ้าเกิดทางไฟแนนซ์จับได้ขึ้นมา นับว่ายังโชคดี ที่พี่สาวเจ้าของกระทู้ยังมีสำนึก คอยโอนเงินส่งมาให้อยู่เสมอ เพราะมีหลายรายที่ใช้วิธีการเดียวกัน พอตัวเองพ้นจากหนี้สินก็ชิ่งหนีหายไปเลย ปล่อยให้ผู้ค้ำประกันต้องรับกรรมอยู่คนเดียว
อีกประเด็นหนึ่งที่พบในกรณีศึกษานี้ ก็คือ การลักลอบเข้าเมืองอย่างผิดกฎหมาย
การกระทำเช่นนี้มีความเสี่ยงสูงต่อการถูกดำเนินคดีและส่งกลับประเทศ เหมือนกับที่พวกแรงงานต่างด้าวลักลอบเข้าไทยนั่นแหละ การถูกดำเนินคดี และส่งกลับประเทศจะทำให้ตัวผู้ลักลอบเข้าเมืองนั้นมีประวัติที่ไม่ดี เวลาที่จะเดินทางไปประเทศอื่นอีกก็ย่อมต้องถูกเพ่งเล็งหรือในบางประเทศถึงกับติดแบล็กลิสต์ไม่ให้เข้าประเทศซ้ำกันเลยทีเดียว อีกทั้งการลักลอบเข้าเมืองอย่างผิดกฎหมายจะทำให้คุณภาพชีวิตของคน ๆ นั้นแย่ ไม่สามารถไปไหนมาไหนได้อย่างคนปกติ สวัสดิการต่าง ๆ ที่ควรจะได้ในประเทศนั้น อย่างเช่น สิทธิในการขับรถ สิทธิในการรักษาพยาบาลก็ไม่ได้เหมือนอย่างคนทั่วไป เพราฉะนั้นใครที่คิดจะเดินทางไปทำงานในประเทศอื่น ขอให้ดำเนินการทางกฎหมายให้ถูกต้องจะดีกว่าอย่าพยายามพลิกแพลงกฎ เพราะท่านจะอยู่ในประเทศนั้นได้ยาก
การไม่มีหนี้นั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่เมื่อมีหนี้ขึ้นมาแล้ว ขอให้ลูกหนี้ทุกคนมีสติหาวิธีการใช้หนี้ที่ดีที่สุด อย่าใช้วิธีผิดกฎหมายหรือวิธีสกปรกในการใช้หนี้เลย เพราะนอกจากจะไม่ทำให้อะไร ๆ ดีขึ้นแล้ว ยังอาจทำให้เรื่องทุกอย่างเลวร้ายลงด้วยเหมือนอย่างเหตุการณ์ในกระทู้พันทิป ที่ได้กล่าวถึงไปข้างต้นนั้นเอง
