สำหรับการเริ่มทำความสะอาดภายในช่องปากลูกน้อยสามารถทำได้ทันทีที่เริ่มกินนมแม่ หรือนมผง โดยทุกครั้งที่ดื่มนมและอาหารเราก็จะให้น้ำเขาดื่ม (ยกเว้นก่อนอายุ 6 เดือนที่เรายังไม่ให้น้ำ เพราะเด็กยังได้รับน้ำเพียงพาจากนมแม่ แต่สามารถทำความสะอาดได้โดยนำผ้าสะอาดหรือผ้ากอส ชุบน้ำสะอาดเช็ดกระพุ้งแก้ม เหงือก ลิ้น
คุณแม่ที่อาศัยอยู่กับสามีหัวโบราณหรือญาติพี่น้องปู่ย่าตายายหัวโบราณมักจะเจอปัญหาว่า ไม่ควรแปรงฟันเด็กนะ กลัวฟันจะล้มและอย่าใช้ผ้าเช็ดนะเพราะกลัวความสกปรก หรือ ไม่อยากให้แปรงเพราะกลัวเด็กน้อยจะกลืนยาสีฟันเข้าไป แต่ทางการแพทย์แนะนำให้เริ่มแปรงฟันเด็กได้ตั้งแต่มีฟันขึ้น หรืออาจจะใช้ผ้าเช็ดฟันสำเร็จรูปร่วมด้วยก็ได้ วิธีการที่จะโน้มน้าวให้ทุกคนในบ้านเห็นความสำคัญของการทำความสะอาดฟันของเด็กคือ พาไปพบคุณหมอ และให้คุณหมอพูดถึงความสำคัญการทำความสะอาดภายในช่องปาก และพยายามพูดบ่อยๆ (แกล้งพูด) ว่าอุ้ย ลูกปากเหม็นๆ จนกระทั่งเขาเริ่มกังวลและยอมที่จะให้เราแปรงฟันลูก
อ่านเพิ่มเติม : กิจกรรมคุณภาพกับลูกสำหรับคุณพ่อคุณแม่วัยทำงานยุค 2016 ที่มีเวลาจำกัด
สาเหตุที่ยาสีฟันหรือเจลทำความสะอาดฟันมีราคาแพง
เนื่องจากต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของเด็กเป็นหลัก เพราะเด็ก ๆ อาจจะกลืนลงคอได้ นอกจากนี้ยังต้องทำมาจากส่วนผสมที่ ไม่มีฟอง ทำความสะอาดได้อย่างทั่วถึงและล้างออกง่าย ที่สำคัญไม่ทำลายเคลือบฟันที่บางและอ่อนนุ่มของลูกน้อย ยาสีฟันของเด็กต้องทำมาจากส่วนผสม “Food Grade” และฟลูโอไรด์ที่เป็นส่วนผสมตามธรรมชาติจึงปลอดภัยต่อการใช้งานของทารก ค่าความปลอดภัยสำหรับเด็กอ่อนจึงไม่ควรเกิน 500 ppm สำหรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 3 ขวบ (อ้างอิงจากเพจฟันน้ำนม http://thaimilkteeth.com/?p=226)
สำหรับค่า 1,000 ppm จะใช้ได้กับเด็กที่มีอายุ 6 ขวบขึ้นไป จากประสบการณ์ตรงผู้เขียนเริ่มใช้ยาสีฟันตอนลูกอายุ 6 เดือนขึ้นไป เพราะฟันเริ่มขึ้นเยอะ ประมาณ 4 – 7 ซี่แล้ว โดยก่อนหน้าใช้วิธีแค่นำผ้ากอสเช็ดฟัน และในปัจจุบันอายุ 1 ขวบ ก็จะถึงเวลาที่ฝึกการแปรงฟันให้จริงจังมากขึ้น
เทคนิคที่อยากให้เด็กอยากแปรงฟัน
ส่วนตัวจะทำโดยอาจจะฝึกให้เขาจับแปรงสีฟันเอง และแปรงฟันของเราต่อหน้าลูกให้ดูว่านี่นะคือแม่แปรงฟันทุกวัน ด้วยวัยอายุนี้เขาจะเลียนแบบ เราสร้างพฤติกรรมโดยทำให้เขาดูทุกวัน จนวันหนึ่งจะเริ่มอยากแปรงเอง นอกจากนี้การแปรงฟันให้กับลูกน้อยควรเลือกเวลาที่เขาอารมณ์ดี เพราะเมื่อเขามีภาวะทางอารมณ์ที่ดีแล้วจะทำให้เขาไม่ร้องไห้หรือไม่ชอบการแปรงฟัน โดยอาจเลือกเวลาหลังอาบน้ำหลังกินนมมื้อสุดท้ายก่อนนอน โดยอุปกรณ์เบื้องต้นที่เตรียมแปรงฟัน (ส่วนตัวของผู้เขียนมีดังนี้)
1.ยาสีฟันสำหรับเด็ก (ยี่ห้อพีเจ้นท์) ราคาประมาณ 250 บาท แต่ถ้าลดราคาที่ห้างเซ็นทรัลจะอยู่ที่ประมาณ 220 บาท
2.แปรงสีฟันเด็ก (ยี่ห้อจอร์แดน) ราคาประมาณ 48 บาท โดยซื้อในงานแฟร์ แต่ถ้าซื้อในห้างเซ็นทรัลจะราคาสูงกว่านิดนึง โดยแปรงนี้ใช้ได้ตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป นอกจากนี้ยังมีแปรงยี่ห้อพีเจ้นท์เช่นกัน จะมีราคาสูงนิดนึง ประมาณ 300 – 400 บาท แต่ความนุ่มก็จะมีมากกว่าเช่นกัน
3.ผ้ากอส ที่มีขายตามร้านขายยา ขนาด 3 นิ้ว X 3 นิ้ว ราคาประมาณ 150 บาท มีทั้งหมด 10 แพ็คย่อยในกล่องใหญ่
4.จานพลาสติก ไว้ใส่อุปกรณ์ (ส่วนตัวเอาไว้วางผ้ากอส)
5.น้ำต้มสุกสะอาด (เอาไว้เทใส่ผ้ากอส)
หลังจากที่ลูกเราอารมณ์ดี ช่วงก่อนนอนหลังอ่านนิทานและกินนม ก็ถึงเวลาที่จะต้องแปรงฟันแล้ว โดยเตรียมน้ำสะอาดเทบนผ้ากอสวางลงบนจานรอทิ้งไว้ หลังจากนั้นบีบยาสีฟันปริมาณน้อยเม็ดเล็ก ๆ เท่าถั่วเขียว และรีบแปรงที่ฟันล่างก่อน โดยแปรงขึ้นและลง และแปรงฟันบน จากบนลงล่าง เด็กน้อยจะเริ่มดิ้น หลังจากนั้น เราใช้ผ้ากอสที่มีน้ำหมาด เช็ดยาสีฟันออกจากฟันเด็ก ทำความสะอาดให้เรียบร้อย เด็กน้อยอายุประมาณ 1 ขวบยังไม่สามาถบ้วนปากเองได้ ควรเช็ดให้สะอาด เพื่อลดการกลืนยาสีฟัน
การดูแลฟันของเด็กควรสร้างให้เป็นนิสัย แต่อาจมีการผ่อนปรนได้เล็กน้อยถ้าเขาหลับไป (ในกรณีเด็กทารก) แต่ถ้าโตแล้วเริ่มใกล้ไปโรงเรียนหรือไปโรงเรียนแล้วควรที่จะต้องแปรงเช้า – เย็น เพื่อป้องกันฟันผุ ถ้าเราสร้างเป็นกิจวัตร พยายามปลูกฝังว่าเป็นเรื่องสนุก ให้แปรงฟันพร้อมๆ กับคุณแม่ หรืออ่านนิทานเรื่องการแปรงฟันให้เขาฟังเป็นประจำ เน้นให้เป็นเรื่องสนุกเด็กน้อยก็จะเริ่มชื่นชอบการแปรงฟันไปเอง
ผู้เขียน:
