ขึ้นชื่อว่าขยะ ใครๆก็รังเกียจ รู้สึกได้ถึงความสกปรก ไร้ค่า เป็นสิ่งที่ต้องกำจัดออกไปให้หมดจากบ้าน จากร่างกาย และจากจิตใจด้วย ขยะที่อยู่ในรูปสิ่งของ มองเห็นและจับต้องได้ สามารถจัดการและกำจัดออกไปได้ยากง่ายตามแต่ชนิดของขยะนั้นๆ เช่น เศษฝุ่น เศษผง กล่องลัง พลาสติก ด้าย ผ้า รวมถึงสิ่งที่เป็นสารเคมีต่างๆ แม้จะอาจต้องใช้กรรมวิธีซับซ้อน แต่ในท้ายที่สุดก็สามารถกำจัดออกไปได้หมดสิ้น เมื่อกำจัดขยะออกไปแล้ว ที่ทำงาน ที่อยู่อาศัย สภาพแวดล้อมต่างๆก็ดูสะอาด เจริญตา เจริญใจ แต่ถ้าไม่ได้กำจัดขยะออกไป หรือกำจัดออกได้ไม่หมด ก็อาจส่งผลถึงสุขอนามัย ก่อภัยก่อโรคต่างๆได้ ขยะที่เป็นรูปธรรมจับต้องได้นี้ ถ้าระวังกันดีๆ ดูกันดีๆ ขยะเหล่านี้จัดการได้ไม่ยาก
ขยะอีกชนิดหนึ่ง ที่ถ้าเราไม่ใส่ใจ ไม่ได้ตระหนัก เราอาจไม่รู้ว่า มันคือขยะ เมื่อไม่รู้ว่ามันคือขยะหรือเปรียบเหมือนขยะ เราก็จะเก็บสะสมและหมักหมมมันเอาไว้ จนเกิดผลร้ายได้ในที่สุด ขยะชนิดก็นี้คือ ขยะในใจนั่นเอง
ขยะในใจเป็นคำเรียกสิ่งที่รกสมอง รกจิตรกใจ คือความคิดที่ฟุ้งซ่าน ฝันกลางวันต่างๆนาๆ ความคิดเหล่านี้ไม่มีประโยชน์และเกิดขึ้นในหัวสมองและในจิตใจของเราเต็มไปหมด
ยกตัวอย่าง ถ้าเราไม่รู้จักลำดับความสำคัญของความคิด เราก็จะคิดสะเปะสะปะ คิดเรื่องโน้นที คิดเรื่องนี้ที ไม่ได้โฟกัสว่าต้องคิดอะไรเป็นเรื่องๆไป วิธีแก้คือ ต้องคิดจัดลำดับก่อนว่า ตอนนี้ ขณะนี้ เรื่องอะไรสำคัญที่สุด ก็คิดถึงเรื่องนั้นเรื่องเดียว ตอนนี้กำลังสอบ ก็ต้องคิดถึงการอ่านหนังสือ คิดถึงการทำสมาธิ คิดถึงการเตรียมตัวสอบให้ดีที่สุด ไม่ใช่คิดว่า สอบเสร็จจะไปเที่ยวไหน หรือคิดถึงแฟน หรือคิดถึงหนังละคร หรือคิดโกรธแค้นเพื่อน ความคิดที่แทรกขึ้นมาเหล่านี้คือความคิดที่ไม่สำคัญ ไม่จำเป็นต้องคิดตอนนี้ ตอนนี้อยู่ในช่วงสอบ ให้คิดถึงบทเรียน เนื้อหาวิชาความรู้ ไว้สำหรับสอบให้ดีที่สุด อย่าพอกพูนขยะทางความคิดโดยไม่จำเป็น เพราะมันเป็นการเพิ่มภาระให้สมอง
อีกตัวอย่างของขยะที่เกิดทางใจ ทางความคิดของเราก็คือ ความอยาก
เช่นอยากได้โทรศัพท์เครื่องใหม่ อยากได้บ้านหลังใหญ่ พอเกิดความอยากขึ้นแล้ว วันๆเราก็นั่งดูแต่คู่มือ นั่งดูแต่แบบบ้าน ไม่เป็นอันทำการทำงาน ในระหว่างประชุมก็แอบเปิดเฟสบุ๊คหาดูแต่สิ่งที่เราสนใจและใฝ่ฝัน พอตกกลางคืนก็หลับไม่ลงปลงไม่ได้ คิดหาวิธีที่จะตอบสนองความอยากของตัวเอง สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นขยะทางความคิดและจิตใจที่ควรกำจัดออกไป หรือจัดลำดับความสำคัญในการคิด ไม่ใช่คิดมั่วปนกันไปหมด ขยะทางใจที่เป็นอันตรายที่สุดเห็นจะได้แก่ ความคิดในแง่ลบทั้งหลาย เช่น ความแค้น ความเกลียดชัง อาฆาต และริษยา ขยะเหล่านี้ไม่เพียงทำร้ายตัวเอง แต่ยังทำร้ายคนอื่นได้ด้วย เหมือนสาดโคลน สาดพิษใส่คนอื่น คนที่โดนพิษ โดนโคลนคนแรกคงหนีไม่พ้นผู้สาดนั่นเอง และหากเราแค้นใครนานๆ เก็บความแค้นที่เปรียบเหมือนขยะไว้หลายๆปี ความแค้นที่เป็นขยะนั้นก็จะหมักหมมสะสมเป็นคราบ ยากที่จะขูดออกหรือทำความสะอาด สุดท้ายจะเป็นแหล่งบ่มเพาะเชื้อโรคทางใจและส่งผลทางกายในที่สุด
เมื่อขยะเกิดขึ้นในใจแล้ว เราต้องรู้จักมัน หาตัวการให้เจอ แล้วหยุดมันให้ได้ กำจัดมันออกไป ขยะทางใจกำจัดออกไปได้โดยนั่งสมาธิ ฝึกหยุดความคิด ฝึกสติให้รู้ตัวอยู่เสมอ อยู่กับปัจจุบัน เพ่งความสำคัญทั้งหมดให้อยู่กับสิ่งตรงหน้า หรือเรื่องตรงหน้า เวลาพูดคุยสนทนากับใคร ตั้งใจฟังเขาให้ดีที่สุด ไม่ใช่ปากก็พูดไปแต่ใจไม่รู้คิดอะไรอยู่ เมื่อรู้ตัวว่าสมาธิหลุดไป หรือไม่ได้โฟกัสกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า ให้ใช้สติในการรู้เท่าทัน ทำแบบนี้บ่อยๆ ระลึกถึงจิตปัจจุบันมากๆ สิ่งไหนที่เป็นขยะทางความคิดและจิตใจ ให้หยุดคิดหยุดปรุงสิ่งนั้นต่อในใจ สุดท้ายมันจะหายไปเอง เราทำความสะอาดที่อยู่อาศัย อาบน้ำชำระร่างกายทุกวัน อย่าลืมทำความสะอาดทางความคิดและจิตใจ ด้วยการปล่อยปลงเรื่องราวต่างๆออกไปด้วย จะช่วยให้เรามีความคิดและจิตที่บริสุทธิ์เอย
