เมื่อพูดถึงรถพุ่มพวงหลายคนอาจทำหน้างงไม่รู้จักว่ามันคือรถอะไร หน้าเป็นแบบไหนและทำไมถึงเรียกว่ารถพุ่มพวง แต่หากอธิบายต่อไปว่ารถพุ่มพวง คือ รถกระบะที่เปิดท้ายขายของสดของแห้งที่ขับแล่นไปขายตามจุดต่าง ๆ ในชุมชน เข้าไปถึงตรอกซอกซอยและหมู่บ้านที่เป็นย่านชุมชน หลายคนคงร้องอ๋อ เพราะต่างก็ต้องเคยเห็นรถกระบะเปิดท้ายแบบนี้กันมาบ้าง แล้วที่มีคนตั้งชื่อว่ารถพุ่มพวงก็เพราะถุงใส่ของที่ห้อยไว้เป็นพวง ๆ ทั่วรถจึงเป็นที่มาของรถพุ่มพวง
รถกระบะเปิดท้ายแบบนี้แหละที่ถือว่าเข้าถึงคนในชุมชนได้อย่างแท้จริง เพราะบางครั้งบ้านเราขาดเหลืออะไรเพียงเล็กน้อย ไม่อยากที่จะต้องไปที่ตลาดเพื่อซื้อของเพียงไม่กี่อย่างก็สามารถใช้บริการรถพุ่มพ่วงได้ หากใครเคยใช้บริการซื้อสินค้าจากรถพุ่มพวงจะทราบดีว่าสินค้าที่ขายจะมีทั้งของสดและของแห้ง ของสดก็มีเนื้อหมู เนื้อไก่ หรือเนื้อปลา พริกและผักสดนานา ๆ ชนิด ส่วนของแห้งก็จะเป็นหอม กะปิ กระเทียม น้ำปลา น้ำมันและอื่น ๆ ตามแต่ที่พ่อค้าแม่ค้าจะสรรหานำมาขายหรือบางครั้งก็แล้วแต่ว่าลูกค้าเรียกร้องอะไรก็จะหามาขายให้ได้เช่นกัน
แม้ราคาสินค้าที่ขายโดยรถพุ่มพวงจะมีราคาแพงกว่าหากเราไปซื้อเองที่ตลาด แต่อย่างว่ามีรถมาบริการถึงที่มาบริการขายถึงหน้าบ้านแบบนี้ หากจะต้องจ่ายแพงกว่าบ้าง หลายคนก็ยอมเพราะคิดว่าคุ้มกับการที่ไม่ต้องเสียเวลาและค่าเดินทางไปซื้อในตลาด ส่วนเรื่องความสดใหม่บางครั้งก็ต้องยอมรับว่าไม่เท่ากับไปซื้อเอง แต่คุณภาพของสดก็ถือว่าพอใช้ได้เพราะพ่อค้าแม่ค้าไปซื้อสินค้าที่ตลาดใหญ่เพื่อมาขายลูกค้าทุกวัน
ไม่แน่ใจว่าคนที่คิดธุรกิจรถพุ่มพวงเป็นคนแรกคือใครและทำตั้งแต่เมื่อไหร่ แต่เท่าที่เห็นในปัจจุบันนี้นั้นรถพุ่มพวงได้กลายเป็นอาชีพหนึ่งที่หลายคนเลือกมาทำ เช่น บางคนทำนาอยู่บ้านนอกสู้ไม่ไหว อยากเข้ากรุงมาหางานทำก็เลือกทำอาชีพขายของด้วยรถพุ่มพวง ทำให้อยู่ได้หรือบางคนที่เคยทำงานโรงงานแต่ตอนหลังเจอพิษเศรษฐกิจต้องออกจากงาน ก็หันมาหาอาชีพขายของด้วยรถพุ่มพวง ก็อยู่ได้สบายเช่นเดียวกัน
คนที่ยึดอาชีพค้าขายด้วยรถพุ่มพวงนี้ เขาบอกว่ารายได้ดีกว่าอาชีพอื่น ๆ ที่เคยทำมา อาศัยว่าต้องตื่นแต่เช้ามืดเพื่อไปตลาดซื้อของสดและของแห้งที่จะขายเพื่อนำกลับมาจัดเรียงในรถให้พร้อมขาย จากนั้นก็ต้องรีบออกเดินทางเพื่อไปให้ถึงสถานที่เป้าหมายตั้งแต่เช้าตรู่ก่อนคนเขาจะออกไปทำงานกันเพื่อขายให้ทันรอบเช้า จากนั้นก็ตระเวนต่อเนื่องไปเรื่อยตามชุมชนและหมู่บ้านต่าง ๆ เพื่อทยอยขายของให้หมด แม่บ้านหรือผู้สูงวัยบางคนที่ไม่ได้ออกไปทำงานนอกบ้านก็เป็นลูกค้าช่วงสายของรถพุ่มพวง รถพุ่มพวงบางคันก็เลือกออกขายของในช่วงเย็นเพื่อให้บริการคนที่ต้องการซื้อของสดของแห้งในช่วงเย็นหลังกลับจากที่ทำงาน
คนที่ยึดอาชีพค้าขายแบบนี้อยู่แชร์ให้ฟังว่า กลุ่มเป้าหมายของรถพุ่มพวงจะเป็นพวกคนงานก่อสร้างตามไซด์งานที่ได้รับค่าแรงขั้นต่ำรายวัน จึงทำให้สามารถซื้อของแต่ละครั้งได้ในจำนวนไม่มาก เช่น ซื้อหมูทีละ 2-3 ขีด ซื้อผักแค่ 1-2 อย่างเพื่อทำกับข้าวกินเป็นวัน ๆ พอถึงพรุ่งนี้ได้เงินค่าแรงก็ค่อยมาซื้อใหม่ การจัดของสดของแห้งไว้เป็นถุง ๆ ขนาดพอดีแบบนี้ถือว่าตอบโจทย์ความต้องการของคนงานได้มาก เมื่อเห็นรถพุ่มพวงขับแล่นไปจอดที่ไซด์งานก่อสร้างที่ไหนก็ตาม จะเห็นคนงานมามุงซื้อของกันอย่างมากมายเหมือนกับแจกฟรี
สำหรับรายได้ของรถพุ่มพวงนั้นมีคนเล่าว่าขึ้นอยู่กับว่ามีทุนในการซื้อของมาขายเยอะหรือไม่ มีคนหนึ่งเล่าว่าหากลงทุนซื้อของเป็นเงิน 7,000 บาทต่อวัน จะขายได้กำไรประมาณวันละ 1,000 บาท หากซื้อของขายมากกว่านี้ก็จะได้กำไรเพิ่มขึ้น การขายของแบบนี้ดีเพราะรับเงินเป็นเงินสด ได้กำไรเป็นเงินสดภายในวันทันที เงินทุนก็หักไว้ใช้ซื้อของสำหรับขายในวันรุ่งขึ้น หากขยันออกรถไปขายทุกวันนับกำไรก็ตกเดือนละประมาณ 3 หมื่นบาท ถือเป็นอาชีพที่มีกำไรดีทีเดียว
ปัจจุบันรถพุ่มพวงไม่ได้จำกัดอยู่แค่เพียงรถกระบะที่เปิดท้ายขายของสดของแห้งเท่านั้น แม้แต่รถมอเตอร์ไซด์ก็มาเป็นรถพุ่มพวงกับเขาด้วย อาหารก็มีของสดของแห้งและเพิ่มเติมอาหารสำเร็จรูป เป็นแกงถุง แกงอ่อม ผัดเผ็ด รวมทั้งของว่างของทานเล่นอย่าง ข้าวโพดต้ม ถั่วต้ม มันต้ม ห้อยท้ายเป็นถุง ๆ รวมกับเป็นพวงเร่ขายไปตามสถานที่ต่าง ๆ ไปจอดที่ไหนก็มีแต่คนมามุงซื้อกัน
ไม่มีตำราไหนที่เคยพูดถึงการค้าขายแบบรถพุ่มพวงนี้ไว้ แต่หากจะคิดเป็นการประยุกต์ก็น่าจะเหมือนกับการเดินเร่ขายของในสมัยก่อน เพียงแต่เปลี่ยนเป็นรถเพื่อเพิ่มความสะดวกหรือไม่ก็เป็นธุรกิจขายตรง เพียงแต่สินค้าที่ขายเป็นสินค้าจำเป็น คือ อาหารที่ทุกคนต้องกินวันละ 3 มื้อ จึงแทบไม่ต้องกดกระดิ่งเรียกให้คนออกมา แล้วขอเวลาเพื่อบรรยายสรรพคุณของสินค้า เพียงแค่ได้ยินเสียงรถขับเข้ามากดแตร 2-3 ครั้งเท่านั้น คนในซอยหรือในหมู่บ้านก็แห่กันออกมามุงเลือกของที่ตนเองอยากจะซื้อและอยากจะได้ ถือเป็นรูปแบบธุรกิจของคนระดับรากหญ้าที่ไม่เคยมีตำราไหนเขียนเอาไว้ แต่เป็นธุรกิจที่สามารถสร้างรายได้ได้จริง ดีกว่าอีกหลายอาชีพอีกด้วยซ้ำไป
ขอบคุณข้อมูล
