คุณพ่อที่ต้องรับภาระเลี้ยงดูลูกเพียงลำพังกำลังเผชิญกับบททดสอบชีวิตที่ท้าทายและยากยิ่ง ผู้ชายส่วนใหญ่คงกังวลกับคำว่า “ พ่อเลี้ยงเดี่ยว ” ไม่มั่นใจในชีวิตและอนาคตที่ต้องเลี้ยงลูกคนเดียว ก็ อย่าเพิ่งท้อแท้ เพราะเหนื่อยแน่นอน แต่เมื่อลูกโตแล้วมองย้อนไปกลับเห็นชีวิตเปี่ยมสุขของลูก นั่นคือความภูมิใจอันเป็นรางวัลสูงสุดในชีวิต
อ่านเพิ่มเติม >> เปิดมุมมอง คุณพ่อเลี้ยงเดี่ยว แรงบันดาลใจคุณพ่อยุคใหม่ <<
พ่อต้องตระหนักว่าตนเองเป็นคนสำคัญที่สุด ไม่ว่าการเลี้ยงเดี่ยวเกิดจากปัญหา หรือสาเหตุใด สิ่งที่ผ่านมาแก้ไขไม่ได้แล้ว เวลานี้ต้องตั้งใจมุ่งมั่นเลี้ยงลูกให้มีความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งจำเป็นต้องปรับตัวทำหน้าที่พ่อและแม่ในเวลาเดียวกันเพื่อดูแลลูกให้ได้รับความอบอุ่น รู้สึกมั่นคงปลอดภัย และมีความเชื่อมั่นในตนเอง
ก้าวแรกของพ่อเลี้ยงเดี่ยวคือ รีบสลัดความกังวลทิ้งไปให้เร็ว ชีวิตต้องเดินหน้าต่อไป ความเครียดไม่เพียงส่งผลกระทบต่อชีวิตทุกด้าน แต่อารมณ์และพฤติกรรมของพ่อยังถ่ายทอดไปถึงลูกและส่งผลต่อความสุขของลูกด้วย
ถ้าลูกยังเล็กให้อธิบายเพียงสั้น ๆ ว่าแม่ไม่อยู่กับเราแล้ว ให้ลูกเข้าใจสถานการณ์ตามวัยอันสมควร และดำเนินชีวิตไปตามปกติเพื่อให้ลูกปรับตัวตามเราได้ ในช่วงนี้เป็นโอกาสที่ควรให้ความรักและใกล้ชิดลูกอย่างเต็มที่ เพราะวัยเด็กเป็นเวลาที่มีคุณค่ามากที่สุด พ่อต้องมองด้านบวกของชีวิตและตั้งใจทำให้สำเร็จ พลังใจที่เข้มแข็งนั้นจะถ่ายทอดสู่ลูกเช่นกัน
พ่อเลี้ยงเดี่ยวที่ทำงานประจำต้องหาพี่เลี้ยงที่ไว้ใจได้ ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ญาติพี่น้อง หรือจัดจ้างพี่เลี้ยงมาช่วยเลี้ยงดูจนถึงวัยเข้าเนอร์สเซอรี่ สอบถามสถานรับเลี้ยงเด็กที่ได้มาตรฐาน ครูผู้ดูแลผ่านการอบรมการสอนมาเป็นอย่างดี เน้นความรักและความเข้าใจเพื่อให้เด็กรู้สึกถึงความอบอุ่นปลอดภัย
ผู้ชายมีจิตใจที่หนักแน่นมั่นคงเป็นทุนเดิม ควรยึดแนวทางเลี้ยงดูลูกด้วยความเข้าใจและอดทน ลองหาคู่มือแม่และเด็ก จิตวิทยาเด็ก มาอ่านเพื่อให้เข้าใจพัฒนาการเด็กในแต่ละวัยเป็นย่างดี ทฤษฏีการเลี้ยงลูกแบบฝรั่งนำมาปรับใช้ได้เหมาะเจาะ ควรเริ่มต้นตั้งแต่ลูกยังเล็ก ฝึกให้หยิบจับทำอะไรเองซึ่งมีประโยชน์ในด้านพัฒนาการทางร่างกาย เสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ สอนให้เด็กตักข้าวกินเอง ไม่ต้องคอยป้อน ถึงเวลาก็ต้องกิน เสร็จแล้วเก็บเรียบร้อยให้เป็นมื้อเป็นคราว
ฝึกความรับผิดชอบและฝึกวินัยลูกน้อยจากสิ่งใกล้ตัว โดยให้เด็กมีข้าวของส่วนตัวและสอนให้รู้จักดูแลเอง เช่น จานข้าว แก้วน้ำ ของเล่น แปรงสีฟัน เลือกเสื้อผ้าแต่งตัว ใส่รองเท้าเอง เมื่อเด็กดูแลตนเองได้ จะมีความมั่นใจในตนเอง เห็นความสามารถของตนเองซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้และสนใจทำงานคล้ายผู้ใหญ่มากขึ้น เห็นพ่อซักผ้าอาจจะมาขอซักผ้าด้วย รู้จักให้ความช่วยเหลือ เรียกว่าเกิดพัฒนาการทั้งทางด้านอารมณ์ สติปัญญา และสังคมไปพร้อมกัน
อย่าให้เด็กทำงานที่ยากเกินความสามารถ จะรู้สึกเสียกำลังใจได้ เคล็ดลับสำคัญคือควรให้คำชมเมื่อเด็กทำสิ่งที่ดี ทำให้เด็กรู้สึกมั่นใจในตัวเองและมีความมั่นใจทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองมากขึ้น
การสอนเด็กให้คิดแก้ปัญหาเอง ต้องให้โอกาสลูกลองผิดลองถูกด้วยตัวเองบ้าง ถือเป็นการเรียนรู้ เมื่อโตขึ้นจะเป็นคนกล้าคิดกล้าทำ เอาตัวรอดได้ ไม่ต้องรอความช่วยเหลือจากผู้อื่น การเลี้ยงลูกนั้นอาจมีหลายเรื่องที่ล้มเหลว แต่ไม่ใช่เรื่องร้ายแรง คนเราล้มเหลวได้ แต่ยังต้องก้าวต่อไป เรียนรู้วิธีจัดการกับความผิดพลาดอย่างมีสติ อย่ามองว่าเป็นอุปสรรคชีวิต แต่ให้มองว่าเป็นจุดเปลี่ยนเพื่อให้พ่อและลูกเข้าใจกันและแก้ไขปัญหาไปด้วยกัน
การมีกิจกรรมทำร่วมกับลูกบ่อยครั้งทำให้ลูกรู้สึกเหมือนพ่อเป็นเพื่อนที่พูดคุยได้ทุกเรื่อง อาจมีนัดสังสรรค์กันในครอบครัวบ้างเพื่อให้ลูกไม่รู้สึกขาดญาติพี่น้องและเห็นกำลังจากคนรอบข้างซึ่งมีส่วนช่วยเติมเต็มสิ่งที่ขาดหาย ทำให้เติบโตอย่างเข้มแข็งทั้งร่างกายและจิตใจ
การท่องเที่ยวอาจมีค่าใช้จ่ายบ้าง แต่ไม่จำเป็นต้องเสียเงินมากมาย ถือเป็นการลงทุนที่ดี เพื่อให้เด็กมีประสบการณ์ชีวิตด้วยตนเอง เปิดมุมมองใหม่ให้ลูกเห็นสังคมรอบข้าง รับรู้เรื่องราวและเข้าใจชีวิตมากขึ้น ตลอดจนรู้จักสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น การสอนประสบการณ์ที่ไม่มีอยู่ในตำราเรียนโดยพ่อทำตัวเป็นแบบอย่างที่ดีจะทำให้ลูกสามารถจัดการชีวิตที่มีอุปสรรคได้ด้วยตนเอง
อย่าอายถามคนอื่นเพราะเราไม่ได้ลำบากตัวคนเดียว ทุกวันนี้มีกลุ่มครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวและองค์กรต่าง ๆ ที่รับฟังและให้ความช่วยเหลือแบ่งปันประสบการณ์ในการเลี้ยงลูกเพียงลำพัง คำตอบเพียงเล็กน้อยจากผู้รู้อาจช่วยให้ทุกปัญหามีทางออก ภาระอันหนักอึ้งที่เกิดขึ้นก็จะบรรเทาลงได้
เมื่อพ่อแบกรับภาระค่าใช้จ่ายคนเดียว ต้องวางแผนการเงินอย่างรอบคอบ เรื่องออมเงินสำหรับค่าเล่าเรียนและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ต้องเริ่มตั้งแต่เนิ่น ๆ เก็บสำรองเงินไว้ให้เพียงพอ หรืออาจคุยกับอดีตภรรยาว่าจะทำอย่างไรกับแผนการศึกษาและอนาคตของลูก หากเป็นไปได้ควรรับผิดชอบร่วมกันด้วยความรักและปรารถนาให้ลูกได้รับสิ่งที่ดีที่สุด
คุณพ่อต้องใช้วินัยในการออมค่อนข้างสูง การฝากออมทรัพย์นั้นถอนง่าย มีโอกาสถอนเงินทุนการศึกษาลูกออกมาใช้ก่อนได้ตลอดเวลา ผัดผ่อนนานไปเก็บเงินไม่ทันยิ่งลำบาก ลูกอาจเสียโอกาสเรียนสูงไปอย่างน่าเสียดาย ทางเลือกหนึ่งคือทำประกันเพื่อการศึกษาซึ่งตอบโจทย์เป้าหมายการออมอย่างมีวินัย อีกทางหนึ่งคือมองหาทุนเรียนดีและทุนสอบแข่งขันในระดับชั้นต่าง ๆ ซึ่งจะเป็นแรงกระตุ้นให้ลูกตั้งใจเรียนไปในตัว
อ่านเพิ่มเติม >> ซิงเกิลแด๊ด ตัวจริง ต้องมีเงินออม ! <<
เมื่อลูกโตพอสมควร อาจหัดให้ลูกทำงานหารายได้พิเศษเพื่อลดภาระรายจ่ายของครอบครัว พร้อมกับฝึกนิสัยรักการออม มีวินัยการเงินที่ดี การทำงานเลี้ยงตัวเองทำให้รู้คุณค่าของเงิน รู้คุณค่าของตนเอง มีความมั่นใจในการดำเนินชีวิตอย่างเป็นปกติสุข ถือเป็นบทเรียนชีวิตที่สำคัญแท้จริง
หลายเรื่องในชีวิตถูกใจลูก แต่ไม่ถูกใจเรา การใช้เหตุผลอย่างเดียวคงไม่ได้ผล ต้องแยกแยะเรื่องที่ “ถูกใจ” กับ “ถูกต้อง” พร้อมทั้งรู้จักประนีประนอมเมื่อความต้องการของพ่อกับลูกไม่ตรงกัน พยายามพบกันครึ่งทางเพื่อให้อยู่ด้วยกันอย่างเข้าใจ เด็กต้องการความรักที่มั่นคงจากพ่อ หรือแม่อย่างน้อยเพียงหนึ่งคน คุณพ่อเลี้ยงเดี่ยวที่มีประสิทธิภาพก็เพียงพอแล้วสนับสนุนให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพและเป็นคนดีของสังคมได้
